Page 91 - SAĞLAM BANKACILIK MODELİ İLE "KATILIM BANKACILIĞINA GİRİŞ"

Kutu 1-2.2

Sistemin İsim Sorunu

ve “Katılım Bankacılığı”

İsmine Giden Yol

Katılım bankacılığının karşılaştığı en belirgin sorunlardan biri de uygulanan bankacılık
sistemini isimlendirme konusunda yaşanmaktadır. Yurtdışında “İslam bankacılığı/İslami
“Kâr ve zarara bankacılık” ifadeleri yaygın bir şekilde kullanılırken ülkemizde sistem “faizsiz bankacılık”
katılma esasına göre ismiyle bilinmekte ve kurumlar 2005 yılına kadar resmî olarak “Özel Finans Kurumu”
çalışan bankacılık olarak isimlendirilmekteydi. 2005 yılına gelindiğinde ise özel finans kurumlarının adı
sisteminin KATILIM -bankacılık kurallarına tam anlamıyla bağlı olarak konumlandırılması amacıyla- kanun
BANKACILIĞI adı
altında yakalayacağı ile “katılım bankacılığı” olarak değiştirilmiştir.
ivme ile bankacılığa Fakat “katılım bankacılığı” ismi Türkiye kamuoyuna ilk olarak yasayla gelmedi. Bu
yeni bir boyut isimle ilk defa, bir katılım bankası olarak varlığını hâlâ sürdüren Albaraka Türk Katılım
getirerek bir çığır Bankası’nın 3 ayda bir çıkarttığı yayın organı Bereket dergisinde (1999, sy. 8), Temel
açacağına inanıyoruz. Hazıroğlu ve Mehmet Emin Özcan’ın bir makalesinde karşılaşıldı.
Bu nedenle, katılım Hazıroğlu ve Özcan küresel yaygınlıkta kullanılan iki isimlendirme olan “faizsiz ban-
bankacılığı 21. yüzyılın kacılık” ve “İslam bankacılığı”nın kullanılmasına çeşitli eleştiriler getirmişlerdi. İlk eleşti- Bu üç argümanın ardından yazarlar o güne kadar özel finans kurumu adıyla çalışan
bankacılığı olacaktır
demek iddialı bir rileri “faizsiz bankacılık” ismineydi. Çünkü bu ismi koyanlar bu modelin faizli bankacılık faizsiz bankacılık hizmeti veren kuruluşların isimlerinin “katılım bankası” olarak değişti-
beklenti olmasa modelinin alternatifi olduğunu iddia ediyorlardı. Hâlbuki faizli modelin karşılığı faizsizlik rilmesi gerekliliğini ortaya koymuştur.
gerektir. Katılım değildi. Yazarların haklılığı bugün için de geçerlidir. Hâlâ birçok kişi katılım bankalarının Yazarlar bu iddialarını daha detaylı olarak yazdıkları başka bir makaleyi ise şu manidar
34
Bankacılığına hoş topladığı fonların faizsiz bankacılık ismine bakarak zamanla hiçbir değişime uğrama- cümlelerle bitirmişlerdi.
geldiniz…” dığını ve yıllar geçse de hep aynı rakamda durduğunu zannediyor. Halbuki faizli modelin “Kar ve zarara katılma esasına göre çalışan bankacılık sisteminin KATILIM BAN-
alternatifi kâr payı modelidir ve katılım bankalarının sağladıkları gelir modeli de kâr payı KACILIĞI adı altında yakalayacağı ivme ile bankacılığa yeni bir boyut getirerek bir çığır
sistemi üzerine kuruludur. açacağına inanıyoruz. Bu nedenle, katılım bankacılığı 21. yüzyılın bankacılığı olacaktır
İkinci eleştirileri ise “İslam bankacılığı” ismineydi. Çünkü “İslam” kelimesi çok değerli demek iddialı bir beklenti olmasa gerektir. Katılım Bankacılığına hoş geldiniz…” 36
35
bir kelimedir ve gelişigüzel her tabirle bir arada kullanılıp yıpratılması doğru değildir.
Çünkü daha önce İslam kelimesi olumlu tabirlerle bir arada kullanıldığında itiraz edil-
mediğinde (örneğin İslam ekonomisi, İslami otelcilik vb.), olumsuz tabirlerle bir arada 
kullanılmasına da itiraz etmek güçleşiyordu (örneğin İslami terör, İslami terörist vb.). Bu Faizsiz Bankacılıkta
nedenle insanoğlu tarafından icat edilmiş bir bankacılık modeline “İslam” kelimesinin Kullanılan İsimler
eklenmesi durumunda daha sonra modelde çıkabilecek herhangi bir hatanın tüm İslam
değerlerini de töhmet altında bırakması kaçınılmaz olabilirdi. Tüm bu eleştirilerle birlikte
yazarlar yeni bir isimlendirmenin gerekliliğini savunuyor ve sistemin adı için “katılım
bankacılığı” ismini öneriyorlardı.