Page 357 - SAĞLAM BANKACILIK MODELİ İLE "KATILIM BANKACILIĞINA GİRİŞ"

Vaka İncelemesi: Gelire Endeksli Senetler (GES)

Kuveyt Türk Danışma Kurulu ilgili birimlerden gelen talepler doğrultusunda gündeme alınan
konuları görüşüp karara bağlar. Verilen karar kabul yönünde olabileceği gibi ret yönünde de
olabilir. Danışma Kurulu reddedilen konularla ilgili olarak kimi zaman alternatif yöntemler
de önermektedir.
Danışma Kurulu’nun alternatif yöntem önerdiği konulardan biri de 2010 yılında günde-
mine aldığı GES meselesi olmuştur. Konu Danışma Kurulu gündemine alınmadan önce ku-
rul murakıpları ön görüşmeler yapmış ve mesele Kurul gündemine şu şekilde getirilmiştir:
Danışma Kurulu’nun “2009 yılında TC Hazine Müsteşarlığı 2 kez Gelire Endeksli Senet ihraç etmiştir. Gelire
Çalışma Yöntemi Endeksli Senetler’in (GES) getirileri; Kamu İktisadi Teşebbüslerinden elde edilen ve Bütçeye

aktarılan Hasılat Paylarına endekslenmek suretiyle belirlenmektedir. Aşağıdaki Kurumların
gayrisafi hasılatının %15’ine kadar tutarı tahsil edilerek bütçeye aktarılmaktadır.
- Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO)
Soruların Tespiti ve Kurul Üyelerine Gönderilmesi - Devlet Malzeme Ofisi (DMO)
Kurulda görüşülecek sorular toplantıdan en az bir hafta önce Kurul üyelerine gönderilir. - Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ)
- Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü (KIYEM)
Kurulun Toplanması GES, getirileri Devlet gelirleriyle ilişkilendirilen bir yatırım aracıdır. Bu senetlere verilecek
Danışma Kurulu, Kurula iletilen soruları görüşmek üzere düzenli olarak ayda bir kez, üye- asgari ve azami ödeme tutarları belirlenmiştir. Bütçe Kanunu’nda açıklanan Hasılat Payına
lerin çoğunluğunun veya bütün üyelerin katılımıyla toplanır. Gerekli durumlarda başkanın ilişkin gelir tahmini rakamları, GES için azami getiri sınırını oluşturmaktadır. Gerçekleşen
talebi üzerine olağanüstü olarak da toplanabilir. Toplantıların gündemini, ilgili birim ya gelir tahsilatının Bütçede açıklanan azami tutarları aşması halinde, azami tutar esas alına-
da şubelerden gelen sorular ve murakıpların tespit ettikleri konular oluşturur. rak getiri ödenir. Senetlere asgari getiri garantisi verilmiştir. İhraç aşamasında öngörülen
azami ödemenin %90’ı garanti edilmektedir.
Soruların Görüşülmesi Bu çerçevede, yeni ihraç olunacak GES’ler için nasıl bir yol izleyebiliriz?
Danışma Kurulu kendisine iletilen soruları önem sırasına göre görüşür. Her sorunun görü- Hangi şartlar gerçekleşirse Banka olarak GES alabiliriz?
şülmesi sırasında soru sahibi toplantıda hazır bulunur. Sahibi toplantıda hazır bulunmayan Not: Geçen yıl (2009), bu konu Danışma Kurulu’na sözlü olarak sorulmuş ve Kurul bu
soru bir sonraki toplantıya ertelenir. Karar verme konusunda kesin kanaat oluşmayan senetlerin alım satımının uygun olmadığı yönünde karar vermiştir.”
sorular, daha detaylı olarak araştırılması için bir sonraki toplantıya ertelenir. Kurul, gerekli
görmesi halinde sorulan sorularla ilgili olarak soru sahibi dışında uzman olarak belirlediği Kuveyt Türk Danışma Kurulu meseleyi görüşmüş, Gelire Endeksli Senetler’in bu şekliyle alın-
bir taraftan görüş alabilir. masına onay vermemiş ve kurul murakıpları Mehmet Odabaşı ile Dr. İsmail Halidi tarafından
önerilen aşağıdaki alternatif yöntemi kabul etmiştir:
Kararların Alınması “Kurum, alternatif olarak şu yöntemi uygulayabilir:
Kararlar Kurul üyelerinin oy çokluğu ile alınır. Muhalif üye varsa, alınan karara muhalefet İmtiyaz sözleşmesi yapmak: Burada devlet ile gerçek veya tüzel kişiler arasında gerçek-
şerhi koyabilir. leştirilen bir sözleşme ile kamuya ait bir şirketi işletme hakkının veya herhangi bir hakkın
belirli bir ücret ve belirli süre karşılığında devri söz konusudur.
Kararların Kaydedilmesi Buna göre;
Alınan kararlar raportör tarafından yazılı olarak kayda geçirilir. Üyelerce imzalanan dos- 1. Devlet, bir anlaşma tahtında ilgili şirketlerin işletilmesi konusundaki imtiyaz hakkını,
yalar klasörlere konulur. Kararlar ayrıca bilgisayar ortamında da saklanır. baştan belirlenecek bir bedel ve süre ile kuruma devreder. Bu durumda kurum, imtiyaz
hakkını satın almış olduğu teşekkülün getireceği kâra / devletin bu teşekküldeki hasılat
Kararların Tebliği payına sahip olur.
Alınan kararlar toplantı sonrasında üst yönetime ve ilgili birimlere gönderilir. 2. Devlet, ayrı bir sözleşme yaparak ilk anlaşmada belirlenen süreden daha önce söz
konusu imtiyaz hakkını kurumdan anlaşılan bedelle geri satın alacağını vaad eder. Kurum
Kararların Murakabesi da buna karşılık bu imtiyaz hakkını satma vaadinde bulunur. Dönem sonunda kurum imtiyaz
Alınan kararların uygulanıp uygulanmadığı denetlenir. Uygulamada tespit edilen hatalar hakkının devrini simgeleyen senetleri iade edip parasını alarak işlemi sona erdirir.”
ve eksiklikler Kurula ve ilgili birimlere tebliğ edilir. Kuveyt Türk, Danışma Kurulu onay vermediği için bu senetleri hiçbir zaman almamıştır.

356 | DANIŞMA KURULU