Page 282 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde

Cam, hayatımızın pek çok alanında kullandığımız, kırılgan olduğu kadar estetik ol-
masıyla da gönlümüzde taht kuran bir maddedir.
Çağlar boyunca pek çok alanda kullanılan cam, bir süre sonra sanatın odak nokta-
larından biri hâline gelmiştir. Yüksek dereceli ısıda eritilerek akışkan hâle getirilen
cam, sonrasında farklı üsluplar uygulanmak suretiyle şekilden şekle girmiş ve gerek
süs objesi olarak, gerekse kullanım eşyası olarak hayatımızda önemli bir yer edinmiş-
tir.

Camın şeklen işlenmesi, sıra dışı bir sanatın doğmasına vesile olmuştur. Kalıplama
tekniği bu alanda kullanılan en eski tekniktir. Önceden hazırlanmış kalıba dökülen
cam, donduktan sonra kalıptan ayırılır ve bu şekilde cama istenilen şekil verilir.

Diğer teknik ise üflemedir. Eriyik ve sıvı hâlde bulunan cam, “pipo” adı verilen içi
boş bir boruyla üflenmek suretiyle arzu edilen şekle büründürülür. Bir başka deyişle,
camın insanın nefesiyle şekil almasıdır bu teknik. Bu şekilde birçok dekoratif ürünün
yanı sıra bardak, vazo, sürahi gibi kullanım amaçlı ürünler de üretilebilmektedir.

İlk örnekleri Mısır’da görülen cam üfleme çalışmaları aynı zamanda insanoğlunun
cam ile olan serüveninin de başlangıcıdır. Daha sonraki dönemlerde Yunanlılar, Ro-
malılar ve Finikeliler tarafından geliştirilen sıcak cam, Osmanlı döneminde Beykoz
cam ustalarının ellerinde hokkalara, çeşm-i bülbüllere, vazolara, gülabdanlara dö-
nüşmüştür.

Ateşte camı eritmek, erimiş cama şekil vermek, ısıtmak, şişirmek ve çekmek sıcak
cam sanatının anahtar kelimeleridir. Ustasının elinde ısıya dayanıklı muhtelif âlet-
ler ile alevin üzerinde çekilen, uzatılan, şişirilen, kesilen cam çubuklar, ortalama
otuz dakika içerisinde yeni bir objeye dönüşmektedir.

Bin beş yüz santigrat derecede erimiş camın akışkan hâllerini keşfetmek, camı ateşte
eritmek ve nihayet cama şekil vermek uzun yıllar süren çabalar neticesinde ehil usta-
ların rehberliğinde mümkün olmaktadır.

Cam üfleme sanatıyla son zamanlarda hediyelik eşyaların, orijinal vazoların
ve bibloların üretimi giderek artmakta ve sanatseverler de cam sanatına yoğun
ilgi göstermektedir.