Page 296 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde

RENGİN ALKIN

Renkli cam obje
üzerine işlenmiş
294
papatya desen tığ
Beykoz vazo.

işleme deyince aklıma, üretilmiş olan, örneğin bir şişenin üzerinde dışından getirilen cam ustalarının buralarda çalıştığı bilinmektedir.
aşındırma ile yapılan işleri anlıyorum. Oysa ben camda herhangi Bu durum cam sanatının gelişmesine ciddi ölçüde katkı sağlamıştır.
bir kimyasal işlem uygulamadan, sadece fırça vasıtası ile camın üze- Cam, o dönemde pahalı bir malzeme olduğu için lüks eşya olarak
rinde süsleme (tezyin) yapıyorum. sınıflandırılmış, ancak bu görüş zamanla değişime uğramıştır.
Sorunuza cevap olarak; cam işleme sanatını; “sade bir camın, boya- Lüks cam eşya, saray ve çevresinde kullanılan şekerlik, gülsuyu şi-
lar ve fırçalar vasıtası ile süslenmesi” diye tanımlayabilirim. şeleri, vazolar, lâledan, gülabdan vb. olarak imal edilmiş, bunların
çoğunun altın ve gümüşle süslendiği görülmüştür.
Oldukça açıklayıcı oldu. Peki, cam tezyinatına yönelik Osman-
lı asırlarında neler yapılmış? Günlük kullanım için üretilen cam eşyalar neler?
Cam sanatı 17. ve 19. yüzyıllar arasında Osmanlı İmparatorluğu Bunlar günlük kullanım için üretilmiş olup daha çok dekorlu cam
döneminde çok başarılı bir süreç yaşamıştır. 17. yüzyılda gelenek- eşyalardır. Kavanozları, lamba, ilaç ve yağ şişelerini de bu bağlamda
sel Osmanlı cam sanatı dendiğinde “Beykoz Camları” akla gelir. Bu sayabiliriz.
camların kendisine özgü şekil ve desenleri, o dönemin zevk ve ya- Osmanlı–Türk mimarîsinde önemli yeri olan pencere camları ile
şam kültürünü yansıtmaktadır. duvar ve tavanlarda kullanılan renkli ve renksiz camlar, çeşitli de-
O yıllarda Osmanlı İmparatorluğu sarayları için Avrupa’nın cam koratif süs eşyalarının yapıldığı cam biblo ve cam boncuk eserlerini
merkezi olarak bilinen İtalya, Venedik, Bohemya ve Fransa’dan çok de unutmamalıyız.
sayıda cam satın alınmıştır.
Aynı zamanda o dönemde Osmanlı cam sanatı, saraya bağlı olarak, Bir eserinizin hikâyesini anlatır mısınız?
padişahın maddi ve mânevî varlığı ve destekleri ile faaliyetlerini Bir şekerlikten başlayalım. Şekerlik önce sıcak bir potada ana mad-
sürdürmüştür. desi kum iken bir ustanın elinde şekerlik formuna girer, sonra üze-
Bahsi geçen dönemde, geleneksel Osmanlı camcılığının temelini rine desen yapılması için başka bir ustanın masasına gelir. Usta bu
oluşturan atölyeler İstanbul’da Eğrikapı, Balat, Ayvansaray, Bakır- şekerliğin formuna bakar, “Nasıl bir desen güzel olur, bu şekerliği
köy gibi belirli merkezlerde toplanmıştır. Saray tarafından yurt hangi desenle giydireyim?” diye düşünür. Sonra, deseni cam kalemi

C A M S Ü SLEME