Page 348 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde

Dokusuz bir tekstil malzemesi olan keçe, koyun yapağılarının ve keçi kıllarının dövülmesiyle
elde edilen kadim bir üründür.
Konargöçer hayat süren ecdadımızın Orta Asya bozkırlarında yetiştiregeldikleri küçükbaş hay-
vanların kıl ve yünlerinden kendi geliştirdikleri tekniklerle ürettikleri keçeler, günlük hayatta
çadırdan heybeye, minderden ayakkabıya kadar oldukça geniş bir alanda kullanılmaktaydı.
Keçe, hayvanlardan elde edilen yünün ısı, nem ve basınç altında, sabun ve yağ yardımıyla bir-
birlerine kenetlenmelerini sağlayarak oluşturulan dokudur. Bu yöntemin kullanılmasıyla çe-
şitli keçe ürünleri elde edilmesine ise keçecilik zanaatı denilmektedir.
Türk el sanat ve zanaatları arasında en eskilerinden biri olan tepme keçe, arz edildiği üzere Orta
Asya’ya özgü göçebe yaşam biçiminin bir ögesi olarak gelişmiş ve yıllarca günlük hayatın bir
parçası olmuştur.
Türkler tarih boyunca keçeyi önce çadırların dışında örtü, içinde yaygı, üzerlerinde giyim ku-
şam malzemesi ve dahi çocukların çeyiz sandığı hazırlıklarında kullanmışlardır.

Keçecilik zanaatı Anadolu’nun Malazgirt zaferiyle birlikte Türklere yurt olmasıyla bu toprak-
larda icra edilmeye başlamıştır. Keçecilik zanaatı Osmanlı asırlarında Ahilik teşkilatının mü-
him localarından birini teşkil etmiştir.

Keçenin ana malzemesi yündür. Yünün sabun ve suyla yoğrulması ile geleneksel tepme keçe
elde edilir. Yoğrulma sırasında hasır kullanılırken tercih edilen renge göre muhtelif kök ve sen-
tetik boyalar kullanılır. Kazan, süpürge, çubuk (sepki), makas ve tepme makinasını keçe usta-
larının vazgeçilmezleri arasındadır.
Günümüzde keçe zanaatıyla elbiseler, şallar, ceketler, yelekler, şapkalar, bereler, çizmeler,
çantalar, tablolar, yer yaygıları, sikkeler, eğer altı örtüleri gibi birçok ürün yapılırken söz ko-
nusu ürünlerde genellikle kırmızı, lacivert, sarı, kahverengi, siyah, yeşil ve krem rengi tercih
edilmektedir.

Keçe ustalarının kendilerine özgü desenleri olmakla birlikte stilize bitki ve hayvan figürle-
ri, koyungözü, deve kulağı, kazayağı ile birlikte çeşitli geometrik desenler anonim olarak
kullanılmaktadır.