“Su her şeye hayat verir.”
Eyüp Sultan Nazım Bey Çeşmesi Kitabesi
Kuveyt Türk’ün kültür mirasa sahip çıkma misyonuyla yayımladığı ikinci eser olan Kaybolan Çeşmeler, ecdattan miras kalan çeşmelerin yaşatılması adına ortaya konulmuş belgesel bir çalışma niteliğini taşıyor.
Kaybolan Çeşmeler kitabı, Osmanlı Cihan Devleti döneminde inşa edilerek İstanbullulara su ikram eden çeşmeleri ve şadırvanları detaylı şekilde anlatıyor.
Prestij kitapseverlerin çeşmeler, çeşme kültürü ve İstanbul’un ihya edilen çeşmeleri hakkında başvuru kitabı mahiyetinde gördüğü kitap, Prof. Oktay Aslanapa’nın yayın ve sanat danışmanlığında Gülşen Kılınçer tarafından hazırlandı.
Kuveyt Türk Yayınları’ndan çıkan ikinci kitap olan Kaybolan Çeşmeler, İstanbul’un orta yerlerinde yitip gitmek üzereyken hatırlanarak restore edilen çeşmeleri ve bu çeşmelerin ince belli kurnalarından dökülen hikâyeleri geleceğe taşıyor.
Osmanlı döneminde inşa edilen 800 çeşme
Kitapta Sultanahmet’ten Üsküdar’a, Fatih’ten Beşiktaş’a, Eğrikapı’dan Kadırga’ya kadar İstanbul’un hemen her semtinde yer alan çeşmelerin görselleri ve tarihçeleri yer alıyor.
Prof. Dr. Oktay Aslanapa, kitabın önsözünde İstanbul’da Osmanlı döneminde inşa edilen 800 kadar kitabeli çeşmenin birçoğunun ortadan kaybolduğunu ya da yerinin değiştirildiğini belirterek İstanbul’daki belli başlı tarihi çeşmelerin künyelerini aktarıyor.
Kitapta "Su ve Medeniyet" başlıklı yazıyı, “Osmanlılardan Önce Su Yolları ve Yapıları”, “Roma Döneminde Su”, “Osmanlı Döneminde Su Yolları”, “İstanbul'un Çeşmeleri” başlıklı kısa makaleler yer alıyor.
Çeşmeler zamanın sessiz tanıklarıdır.
Hendese becerileri, mermer işçilikleri, altın yaldızlı kalem işi örnekleri, narin çini ve rölyef süslemeleri ve kitabelerindeki hat sanatının mümtaz numunelerini barındıran çeşmeler İstanbul’un sessiz tanıklarıdır.
Bazı çeşmeler Türk-İslâm medeniyetinin en nadide desenleriyle müzehhiplere ilham verir; bazıları talikten sülüse kitabeleriyle hattatların gönlüne işler, bazılarının inşa hikâyeleri öykülere, romanlara konu olur.
Osmanlı döneminde ahaliye, misafirlere, yoldan gelip geçenlere, başında dinlenenlere, sokak hayvanlarına hayat taşıyan ve bugün birçoğu tarihin nisyan karanlığına terk edilen çeşmeler tekrar eski günlerine kavuşmayı bekliyor.
İstanbul'da inşa edilen belli başlı çeşme çeşitlerine de yer verilen kitapta, duvara bitişik çeşmelere, köşe başı çeşmelerine, meydan çeşmelerine, çeşme-i sebillere, oda çeşmelerine, sütun çeşmelerine ve selsebillere dair bilgiler paylaşılıyor.
Zengin görsellerle takviye edilen kitapta Fuzuli’nin su kasidesi ile Sezai Karakoç'un Çeşmeler şiiri de okuyucuların istifadesine sunuluyor.