Page 150 - SAĞLAM BANKACILIK MODELİ İLE "KATILIM BANKACILIĞINA GİRİŞ"

Kutu 1-4.1

Katılım Bankalarının Kâr Payı Oranları
Müşterinin 1 ay sonra kazanacağı kâr payı geliri ancak 1 Nisan 2008 günü bitiminde belli
olur (Valör uygulaması nedeniyle yatırılan para ertesi gün işleme alınır) (Şekil 1-4.7). Bu
nedenle katılım bankacılığın kâr payı geliri “sonradan belirlilik” özelliğine sahiptir. İşte bu ile Geleneksel Bankaların Faiz
nedenle katılım bankacılığında ticaretin helalliğini sağlayan risk unsuru işin devreye girer Oranlarının Birbirine Yakın Olması
ve kâr payı sistemi, kâr ve zarar ortaklığı prensibine göre işlemiş olur.

Hem geleneksel bankalar hem de katılım bankaları farklı yöntemler kullansalar da sonuç alarak aynı
 Paranın ekonomik sektör içinde yer almaktadırlar. Bu ekonomik sektörün başlıca ürün ve hizmet pazarı, fon
Şekil 1-4.6 Hesap sisteme dâhil kullandırma yani kredi pazarıdır.
Geleneksel Bankaya Açılışı edilmesi Fon kullandırma yani kredi pazarında katılım bankaları kâr payı sistemiyle faaliyette bulunurken,
Giden Müşteri geleneksel bankalar faiz geliri sistemiyle faaliyette bulunmaktadırlar. Bu farklılığa rağmen ürün ve
269,7 TL hizmetlerinin müşterilerine cazip gelmesi için rekabet içinde bulunmakta ve fiyatlarını birbirlerine
%16,18 yakın tutmaya gayret göstermektedirler. Bu fiyatların birbirinden uzaklaştığı dönemlerde ise müşte-
(yıllık getiri oranı) rinin diğer bankacılık sistemine gitmesini engellemek için dezavantajlı fiyat uygulayan taraf rekabet
koşulları gereği fiyatlarını piyasa normallerine çekmek için fiyat ayarlaması yapmaktadır.
Fakat bu yakınlık durumu ve katılım bankalarının bu konudaki gayreti kamuoyunda yanlış anla-
20000 TL
şılmış ve geleneksel bankaların uyguladığı faiz geliri sistemini kullandıkları şeklinde yorumlanmıştır.
Yukarıdaki paragrafta da açıklandığı gibi bu yakınlık temelde aynı pazarda rekabet edilmesinden
1 Mart 2 Mart 1 Nisan
Kazancın (faiz oranının) kaynaklanmaktadır. Faiz oranı ile kâr payı oranı genel olarak birbirlerine yakın oranlarda seyretmekle
belli olduğu tarih birlikte piyasa şartlarına göre bazen faiz oranı bazen de kâr payı oranı daha yüksek olabilir. Örneğin
2007-2009 yılları arasında kâr payı ve faiz oranları verileri incelendiğinde genel olarak kâr payı
oranlarıyla faiz oranlarının birbirine oldukça yakın seyrettiği gözlemlenebilir. 2007 ve 2008 yılların-
 da geleneksel bankaların verdiği faiz oranları katılım bankalarının dağıttıkları kâr payı oranlarından
Paranın daha yüksek iken 2009 yılında küresel finansal krizin etkisiyle faiz oranları bir anda sert bir düşüş
Şekil 1-4.7 Hesap sisteme dâhil yaşamıştır. Faiz sistemiyle çalışmayan katılım bankaları bu krizde faiz oranı düşüşünden doğrudan
Katılım Bankasına Açılışı edilmesi etkilenmedikleri için 2009 yılında dağıttıkları kâr payı oranları faiz oranlarına göre daha yüksek
Giden Müşteri 238,5 TL
%14,31 seviyede gerçekleşmiştir (Tablo 1-4.3).
(yıllık getiri oranı)



Tablo 1-4.3
20000 TL 2007-2009
Yılları Verilen
1 Mart 2 Mart 1 Nisan, Gün bitimi Faiz ve
Gerçekleşen
Kazancın (kâr payı oranının)belli olduğu tarih
Kar Payı
Oranları

(1) Kâr payları dönem sonlarında dağıtılmış rakamları göstermektedir.
(2) Katılım Bankalarının 1 Yıl Vadeli Katılım Hesaplarına Dağıtılan Brüt Kâr Payı Oranları (%)
(3) Bankalarca Türk Lirası/Yeni Türk Lirası Üzerinden Açılan Mevduat Ağırlıklı Ortalama Faiz Oranları

TABLO: TKBB, TCMB
150 | KATILIM BANKACILIĞINDA FON TOPLAMA YÖNTEMLERI