Page 175 - SAĞLAM BANKACILIK MODELİ İLE "KATILIM BANKACILIĞINA GİRİŞ"

Bu yöntem çerçevesinde banka her şeyi gözeterek kötüye kullanma ihtimaline karşı müş-
terisinden alım-satım işlerinin hesabının düzenli bir şekilde tutulmasını talep edebilir. Ay-
rıca müşterilerin kötüye kullanma eğilimlerini ortadan kaldırmak adına, beklenen miktarda
kâr yapamayan kişilere fon kullandırmama yolunu seçebilir. Bu bağlamda yeteneğini
14
ve başarısını kanıtlamış, güven veren kişiler faizsiz bankalardan mudarebe usulüyle fon
kullanabilirler. 15
Bu ortaklık yönteminde, sermaye sahibi konumundaki ortak, koymuş olduğu serma-
Mudarebe yeyi faizsiz yöntemlerle çalışan (tekâfül) sigortalarıyla teminat altına alabilir. Mudarebe
ortaklığının tarafları sözleşmede şart koşmadıkları sürece üçüncü şahıslar, mudarebe
sermayesine kendiliklerinden kefil olabilir, garantörlük üstlenebilirler. Sermaye sahibi,
Mudarebe (Ar. mudârabe; İng. mudaraba), darb kökünden gelen Arapça bir kelime olup “bir girişimcinin ihmal, kasıt, kusur ve sözleşme şartlarına aykırı davranışı sebebiyle doğa-
yandan sermaye, öte yandan emek konularak kurulan ortaklık” anlamına gelmektedir. cak zararlar için ve münhasıran bu tür zararlarda kullanılmak üzere teminat (kefil, rehin,
12
İngilizcede profit sharing agreement olarak ifade edilen mudarebe, katılım bankacılığında ipotek vs.) talep edebilir.
emek-sermaye ortaklığı kapsamında değerlendirilmektedir.
Bir finansman yöntemi olarak katılım bankacılığında kullanılsa da mudarebe işleminin
geçmişi, çok eskilere, İslam öncesi dönemlere kadar uzanmaktadır. Geçmiş dönemlerde
yaşayan toplumlar içerisinde elinde büyük sermayesi bulunmasına rağmen ticari bilgi Şekerpınar Gıda A.Ş. uzun yıllardan GELENEKSEL BANKACILIK VE PARA KATILIM BANKACILIĞININ TARIHI VE GELIŞIMI KATILIM BANKACILIĞINDA TEMEL ILKELER KATILIM BANKACILIĞINDA FON TOPLAMA YÖNTEMLERI KATILIM BANKACILIĞINDA FON KULLANDIRMA YÖNTEMLERI
ve deneyimden yoksun kişilerin, ticari liyakata sahip olan fakat elinde yeterli sermayesi beri gıda sektöründe faaliyet göste-
bulunmayan kişilerle bir araya gelerek oluşturdukları bir nevi ticari örgütlenme sistemi ren tanınmış bir gıda ürünleri üretici-
 mudarebe adını almaktadır. Bu uygulama, geçerliliğini günümüzde de aynı şekilde sür- sidir. Mevcut kapasitesinin artık ye-
13
Şekil 1-5.5 dürmektedir. Bu, bir proje yatırımını başlatmak amacıyla bir tarafın sermaye diğer tarafın terli gelmemesinden dolayı yeni bir
Mudarebe Finansmanı uzmanlık sağladığı yatırım sözleşmesi esasına dayanan bir yöntemdir. tesis kurmayı planlamaktadır. Hazır-
lanan fizibilite raporlarına göre yeni
Ortaklık Sözleşmesine Göre tesis projesinin maliyeti 40 milyon TL
Kâr olmaktadır.
Fakat Şekerpınar Gıda A.Ş’nin bu
Kâr payı yatırım için elinde yeterli sermayesi
Fon Emek bulunmamaktadır. Bu nedenle pro-
jenin maliyetlerini karşılamak için
Fon
Fon Katılım Yatırım Girişimci Sağlam Katılım Bankası A.Ş.’ye baş-
Sağlayıcılar Bankası Projesi vuru yapar. Sağlam Katılım Bankası
(Yatırımcı)
A.Ş. ise ilk aşamada hem projenin
%100 Zarar kârlılığını ve projenin konusunun ka-
tılım bankacılığı temel prensipleriyle uygun olup olmadığını araştırır hem de firma hakkında mali istihbarat ça-
lışmasını yapar. Sağlam Katılım Bankası A.Ş. gerekli araştırmaları yaptıktan sonra projeye finansman sağlamaya
karar vermiştir. Projenin kârla neticelenmesi halinde taraflar kârın %20’sinin mudaribe, %80’inin ise sermayedara
(yani bankaya) ait olacağı konusunda mutabık olmuşlardır. Anlaşmanın ardından banka gerekli olan 40 milyon TL’lik
sermayeyi proje için kurulan ortaklığa tahsis eder. Belirlenen zaman sonunda bütün harcamalar düşüldükten sonra
projeden net 10 milyon kâr elde edilmiştir. Başlangıçta anlaşılan oranlara göre bu kârın 2 milyon TL’si mudarib
Şekerpınar Gıda A.Ş’nin, 8 milyon TL’si Sağlam Katılım Bankası A.Ş.’nin olmuştur.

174 | KATILIM BANKACILIĞINDA FON KULLANDIRMA YÖNTEMLERI ŞEKİL: İŞBAHAR | 175