Page 118 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde

ALP ARSLAN B AB A OĞL U

Teknede lâle ebrusunun yapım aşaması.
116

kullanılmaktadır. Birinci anlamı; asırlar önce yapılmış, yüzyıllardır Ebrunun tekâmül süreci, ustanın ebrularını taklit etmekle olur. Ta-
güzelliğini kaybetmemiş, bugün de çok beğenilendir. İkinci olarak da; lebe, hocasını taklit ede ede gün gelir ustası gibi, gün gelir ustasın-
biraz evvel tarif ettiğim yolda; hocalarımın yolunda yapılanlardır. Bir dan da güzel ve estetik ebrular yapmaya başlar.
ebrunun klasik olması bizden öncekiler gibi yapılmasını, yapılmış ol- Battal ebrunun 115 yıllık, çiçekli ebrunun 60-70 yıllık tekâmül sü-
masını gerektirir. Benim için klasik ebrunun üstatları Hatip Mehmet recini ebrulara bakarak görmek mümkündür. Bir hattat çok çalışır-
Efendi’dir, İbrahim Edhem Efendi’dir, Necmeddin Okyay’dır, Musta- sa, Sâmi Efendi’yi, Hulûsi Efendi’yi aşması mümkündür. İmkânlar
fa Düzgünman’dır. Bunların yaptığı her şey klasiktir. Onların yaptık- âleminde yaşıyoruz.
larının dışında kalan hiçbir şey klasik değildir. Böyle ebrular eğer ge-
leneklerimize uygun yapılmışsa klasik olmaya adaydır ve onun klasik Ebrunun kullanım alanları nerelerdir?
olup olmadığına gelecek nesiller karar verir. Ebru bir kâğıt bezeme sanatıdır. Ebru, gündelik hayatımıza ancak
Ebru, geleneksel sanatlarımızdan, öz sanatlarımızdan biridir. Bu- ciltte ve levha pervazlarında kullanılarak doğru yerden girebilir.
nunla birlikte diğer sanatlarımızdan daha kuvvetli olarak kişinin Ebru, yazının pervazında yer alır; hatip ebruları yazıların kenarla-
enâniyetini yenmesi için çok önemli bir vasıtadır bana göre. Kısa rına konur. Ebru, hayatımıza hat ile, cilt ile, kitap ile girdiyse doğru
sürede bir eser meydana getiriyorsunuz. Ortaya çıkan bu güzellik yerden girmiş demektir.
karşısında onu yapmaya vâsıta olduğunuzun idrakinden çıkıp bunu Lâle, hilâl ve Allah lâfzının ebced hesâbıyla değerleri aynıdır. Bunun
“ben” yaptım düşüncesine kapılırsanız, bu, insan için çok tehlikeli içindir ki lâleye kıymet verilmiştir. Bunun içindir ki edebiyatta ve
bir şeydir. sanatta lâle figürü çoklukla kullanılmıştır. Bunun içindir ki Müslü-
man ülkelerin bayraklarında hilâle yer verilmiştir. Bunun içindir ki
Hocam, ebruda tekâmül mümkün müdür? Mehmet Aşkî:
Aynı şeyi mütemadiyen devam ettirmek suretiyle de yenilikler, “Mazhar-ı ism-i Celâl olmasa hakkā lâle
farklılıklar meydana çıkar. 30 yıldır lâle çalışıyorum. Benim lâlem Bulamazdı bu kadar rütbe-i vâlâ lâle ”
1
30 yıl içerisinde kendi içinde tekâmül etmiştir. Aynı şeyi tekrarlaya demiştir. Bunun içindir ki ebrucular lâleyi ebrularında sıklıkla kul-
tekrarlaya, yaptığınız eserdeki estetik problemleri görüp düzeltir- lanırlar.
siniz. Bir diğer sanatkâr da aynı şekilde çözemediği bir meseleyi
çokça meşk ederek kavrama yoluna gidebilir. Böylelikle sanat da Ebru yaparken kullandığınız teknikten biraz bahseder misiniz?
sanatkâr da tekâmül eder. Türk dilinin kendi kendine tekâmül et- Seramik ya da oto boyasıyla, daha doğrusu içinde asit bulunan bo-
mesi gibi… Ben de hocamın ebrularına, lâle ebrularına bakarak bel- yalarla kâğıda ebru yapılmaz. Bizim boyalarımızda asit yoktur. Asitli
ki binlerce kez hocam gibi ebru yapmaya çalıştım, çalışıyorum da. boyalarla yapılan işlerdeki boyalar 30-40 sene içinde kâğıdı yakar.
Birlikte çalıştığım arkadaşlarım da benim ebrularıma bakarak ebru Biz boyalarımızı topraktan yapıyoruz. Toprak, boyalarımızın ana
çalışıyorlar. Tüm sanatlarda durum böyledir. Bizim sanatlarımız
taklitle öğrenilir. 1 Lâle eğer Allah’ın ismini taşıyor olmasaydı
Bu derece yücelere çıkamaz, böylesine kıymetli olamazdı

EBRU S ANA TI