Page 186 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde
P. 186
Seramik, medeniyet tarihinin en erken dönemlerinde günlük ihtiyaçlara binaen
insanoğlunun hayatına girmiş ve günümüze kadar kesintisiz olarak kullanımını
sürdürmüştür.
Tarihi, insanlık serüveniyle yaşıt kabul edilen seramiğin ana malzemesi suya
dayanıklı, su geçirmeyen killi topraktır. Seramik, çok çabuk şekillendirilen, ku-
ruduktan ve pişirildikten sonra deforme olmayan güçlü bir hammadde yapısına
sahiptir.
İnsanın yaşadığı tüm bölgelerde seramik parçalarına, seramik objelerine rastlan-
mış ve tarih boyunca işlevini ve gelişimini aynı teknik ve uygulama alanlarıyla
sürdürmeyi başarmıştır. Seramik eserler, üretildikleri toplumların çağlar boyun-
ca geleneklerine ve uygarlıkların kültürel özelliklerine ışık tutmuş, toplumların
ekonomik, siyasal ve kültürel gelişiminin en önemli sanatsal göstergesi olmuştur.
Seramiğin gelişimi, ona şekil veren toplumun sosyo-kültürel ve ekonomik evrele-
riyle paralellik taşımaktadır.
Killi topraktan üretilerek fırında pişirilen, bir yüzeyi sırlanmış, çeşitli renk ve
motiflerle süslenmiş, pişmiş toprak parçası “seramik” adını alır. Seramik, gün-
lük kullanım ihtiyacı gereksinimi ile ortaya çıkmış “pişmiş toprak” olarak da ifade
edilirken, günlük yaşamda kullanılan kap, kacak vb. objeler de seramik (evani)
olarak adlandırılır.
Seramik nesneler özlü ve özsüz olmak üzere iki grupta incelenir: Özlü seramik
hammaddeleri su ile yoğrulabilen, şekillenmesi kolay olan ve kuruduktan sonra
görüntüsü deforme olmayan ürünlerdir. Özsüz seramik hammaddesi ise çok iyi
öğütülmüş toprak olsalar da su ile kolay şekil almayan ve kuruduğunda çabuk de-
forme olan malzemelerden oluşur.
Seramik genel bir addır ve daha çok seramik çamurundan üretilen eşya ve nesne-
ler bu terimle adlandırılmaktadır. Daha özel bir seramik hamurundan üretilen,
geleneksel renk ve motiflerle süslenmiş, bir yüzü sırlanmış süsleyici ürünlere ise
“çini” denilir. Seramik ve çinide kullanılan teknikler aynıdır, sadece kullanım
amaçlarına göre sınıflandırılmak suretiyle ayrıma gidilmiştir. Çini, süs unsuru
olarak kullanılırken, seramik (kap-kacak gibi) tamamen günlük kullanım amaç-
lıdır.
Günümüzde seramik tekniğiyle tabaktan çanağa, hokkadan kâseye, ibrikten kan-
dil ve gülabdana kadar pek çok nesne üretilmektedir.