Page 182 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde

A Y ŞE Ö ZK AN

Size göre eser nedir? geçen bir hayat ağacı, işte bu “hayat ağacı”mın hikâyesi. Sivas’taki
Bana göre “eser”, yüzyıllarca kalacak bir ayak izidir. Tasarlamak ve Gök Medrese’nin duvarlarında görüp gönlümü kaptırdığım hayat
hayal arasındaki gidiş gelişler sonucunda insanın bir çeşit kendini ağacı, benim için çok şey ifade ediyor.
resmetmesidir eser.
Sanatkârların çizip boyadıkları, inşa ettikleri her şey “eser” değil- İznik çinisi nedir? Ne değildir? Hediyelik eşya satan yerlerde
dir kuşkusuz. İmkânlar dünyasında bir sürü alet edevat kullanarak raflardan İznik çinileri dökülüyor! İznik çinisinin alamet-i fa-
ortaya eklektik bir şeyler çıkarmak zor değil. Geleneksel sanatlarla rikası nedir? Teknik olarak günümüzde İznik çinisi yapmak
uğraşan kişilerin kendilerini toplumun geçmişinden mücerret kıl- imkân dâhilinde midir?
maları bahsolunamaz. Ben çiniyi “saray” ve “halk” çinileri diye ayırıyorum. Saray çinileri
Gerçek sanatkârların muhayyileleri bir tasarıma başlı başına değer kuartz oranı yüksek, taş diye adlandırdığımız çiniler. İznik diye bi-
katabilir; çünkü sanatçı, içinden geçtiği dünyayı bir başka gözle tar- linen çinilerde sarayın maddi desteği var, desenler saray nakkaşları
tıyor, bir başka gözle keşfediyor. Mezkûr keşfin tetiklediği bir mu- tarafından çiziliyor. Bir yanda samur fırça ve kaliteli boyalarla ya-
hayyilesi ve o muhayyilenin beslediği bir tasarımı var. Ortaya koy- pılmış nüanslı çizimler; diğer yandaysa halkın kullandığı sıpa kılın-
duğu ürünü sıradan bir şey olmaktan çıkarıp onu bir “eser” olarak dan yapılmış fırçalar ve hayatın zor yanlarının sert çizgilerle çiniye
takdim edebilmesi için özgünlük, emek, dikkat, istisnai yönelim ve nakşolunuşu...
onun içine giydirilmiş, yedirilmiş bir anlam gerekiyor. Söz konusu İznik çinisi ya da benim saray çinileri diye adlandırdığım çininin en
anlam ve dahi cemiyetin sızılarını da ihata eder; çünkü sanatçının belirleyici özelliği, kuartz oranı yüksek, göz akı dediğimiz renkte
bir derdi olmalı. Hiç şüphesiz dert yoksa anlam yok, anlam yoksa oluşudur. Hediyelik eşya satan yerlerde de gördükleriniz maalesef
“eser” yoktur. saray çinileri değildir. Bu kadar çok yerde çini görüyor olmanız da
arz-talep meselesidir. Küçük bir parçayı bile ülkelerine götürmek-
Hemen her sanatkârın özenerek yaptığı çalışmaları arasında ten memnuniyet duyan turistlerin, Türkiye’den hâlâ en çok satın
gönlünün hususi mahfillerinde taht kuran eserleri vardır. Sa- aldıkları hediyelik eşya çinilerdir.
nırım sizin gönlünüzün eseri de “hayat ağacı”. Bu eserinizin
hikâyesini, daha doğrusu vakıasını özetler misiniz? Çiniciliğimizin tekrar geçmişin ihtişamını yakalayabilmesi
Çiniden hassas bir nezaketle imâl edilen hayat ağacının kökleri ta- için sanatkârlara düşen görevler nelerdir?
rih öncesinde, dalları ve çiçekleri ise şimdilerde… Türlü türlü ma- Geçmişin ihtişamını yakalamak elbette mümkün. Bu işe baş koy-
180 nalar yükledim hayat ağacına. Hayat ağacı, tüm kadim kültür ve mak lazım, çok çalışmak, eski kaynakları çok iyi araştırmak, dene-
medeniyetler için önemli. Farklı anlamların iç içe geçtiği bir kutlu mek ve vazgeçmemek gerek... Rahmetli Faik Kırımlı Hoca gibi...
ağaç. Benim için “huzur” demek hayat ağacı. İç dünyamla baş başa Onun çalışmaları taş çiniyi yeniden su yüzüne çıkarmıştır. Tekrar
kalabilmem için bir ağaç gölgesine sığınmak gibi; hayatın keşmeke- rahmetle anıyorum.
şinde bir ana kucağına sığınma sahnesi gibi…
Hayat ağacı çalışması geçmişe yapılan bir yolculuk gibi… Çok eski- Son olarak çini sevdalılarına nasıl bir mesaj vermek istersiniz?
den neler hissederdi insanoğlu bu deseni taşlara kazırken, çiniye Çini sevdalılarına yolun dik yokuş olduğunu hatırlatmak isterim.
yerleştirirken? Tüm bunları aklımdan geçirirken şöyle bir koltuğu- Bu zorlu yolda yürürken herkese kolaylıklar diliyorum.
ma yaslanıp fırçayı bıraktığımda, kendimi yüksek dallardan düş-
müş gibi hissediyorum; bir illüzyon gibi... Üzerimden gökkuşağı Çok teşekkür ediyoruz.

Klasik desen
Kûfî Besmele.

ÇİNİ S ANA TI