Page 234 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde

ŞEHM U S OKUR

232

Denizli Kepenekoğlu Camii.
Ağaç tabla ceviz çıta abanoz kakma.

Kündekârî deyince ne almamamız gerekiyor? Kündekârî ne- çıtalarla bölünmüş ahşap yüzeylere tatbik etmektir. Benzeşme
dir, kündekâr kimdir? noktasında her iki sanat da aynı motifleri kullanmakla beraber,
Kündekârî, bir aşk masalıdır. Tevhidin mücessem hâlidir. Kesret- edirnekâri tek boyutlu bir sanattır. Kündekârî eserlerin yüzey-
teki vahdeti, vahdetteki kesreti en mükemmel şekilde ifade edebi- lerinde tezyini bir unsur olarak kullanılmıştır. Mesela cami ki-
len üç boyutlu bir sanattır. Ceddimizin iklime, zamana ve yılların tabelerinde, kapı serenlerinde ve kayıtlarında edirnekâriyi gö-
tahribatına karşı koymak için bulduğu, geliştirdiği muhteşem bir rebiliriz.
sanattır. Arapçada ta’şik (aşk etmek) diye tanımlanıyor. Farklı ağaç-
ların, farklı vektörlerde ve derinliklerde bir araya gelip dans etme- Osmanlı’da öne çıkan edirnekâri/kündekârî ustaları kimlerdir?
sidir. Şunu belirmekte fayda var; kündekârî motiflerinin temelinde Bursa Ulu Cami’nin minberini yapan Mehmet Usta’yı söyleyebi-
bizim Türeyiş Destanımızın motifleri vardır. lirim. Fatih Camii’nin cümle kapısını yapan İbrahim Usta, Edirne
Kündekâr ise; evvel-emirde âlem-i mümkünat’a filozofça bakabilen II. Bayezid Külliyesi’nin kapılarını yapan Fazıl Usta, Manisa Sultan
bir “derviş”, mimar, mühendis, ressam, tasarım dâhisi, ince nacar Camii’nin kapısını yapan Muhammet Ali Usta, Yavuz Sultan Selim
(marangoz), oymacı, sedefkârdır. Han’ın türbesinin kapısını yapan Ziver Usta benim şahit olduğum
Kündekâr, mensubu olduğu medeniyetin hamulesinde olan bin bir ve eserlerini tamir ederken kayıtlarına rastladığım Osmanlı döne-
irfanı, marifeti, sanatı bir arada kullanıp âtiye selam gönderebilen mi ustalarıdır.
sanatçıdır.
Ülkemizin edirnekâri/kündekârî eserlerinin envanteri tutu-
Bir de edirnekâri var. Kündekârî ile benzeştiği/ayrıştığı yön- luyor mu?
ler nelerdir? Bugüne kadar böyle bir envantere rastlamadım. Bu iş için sponsor
Edirnekâri, bir ahşap boyama sanatıdır. Çitakâri ise, motifleri bulabilirsem, böylesi önemli ve şerefli bir işi gelecek nesiller için

KÜNDEK ÂRÎ