Page 306 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde

İLK A Y BELİB A ĞLI

İlkay Belibağlı

304
Yüzyılların kültüründen imbiklenen dival işi nakış işlemeciliği, Fonksiyonu nedir?
mitolojik ‘icarus’un günümüzdeki replikası gibi… Tarihin kıvrımlı Masa ile işleyen kişinin arasına konur, ayakla üzerine basılarak kul-
yollarından tekrar gün ışığına çıkmak için fırsat kollayan bu kadim lanılır.
sanat dalı, önemli aşamalar kaydediyor. İşin kaynağı ise İstanbul Memleketimde hanımlar veya evin gelinlik çağlarındaki kızları fır-
Beylerbeyi’nde, sarayın hemen yanı başındaki Sabancı Olgunlaşma sat buldukça Maraş işi denen bu nakışı işliyorlardı.
Enstitüsü.
Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü, köklerinden gelen ilgi ile dival işi- Şu anda bu gelenek, daha doğrusu sanat Kahramanmaraş’ta
nin yaşatılarak gelecek nesillere doğru aktarılması için büyük çaba ne kadar yaygın?
sarf ediyor. Araştırmalarını proje hâline getiren enstitü, Osmanlı Oldukça… Bir zamanlar saraya çeyiz gönderen bir kültürden gelen
hanedan türbelerindeki sandukaların üzerine örtülen dival işi pûşî- Kahramanmaraşlılar, hâlen kızlarına saray çeyizi gibi hazırlık yapar-
delerin yenilenmesi için çalışmalar yapıyor. lar. Her kızın çeyizinin olmazsa olmazı Maraş filesi yatak takımları,
“Dival işi” yahut “Maraş işi” sanatı, tarihteki ihtişamlı günlerine salon takımları, dival işi yatak örtüleri, seccadeler ve bohçalardır.
dönme yolunda emin ve ehil ellerde önemli mesafeler alıyor. Dival
işi sanatı üzerine Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü Müdür Yardımcısı Sizi tanımaya, dinlemeye devam ediyoruz…
İlkay Belibağlı ile hâsbihal ettik. Ortaokuldan itibaren Kahramanmaraş Kız Meslek Lisesi’ne devam et-
tim. Orada Maraş işi atölyesinde çok değerli hocalarımızın, dönemin,
Öncelikle İlkay Hanım, dival işi sanatıyla nasıl tanıştınız? cumhurbaşkanı ile başbakanlarına ve yurt dışına gönderilmek üzere
Kahramanmaraş’ta doğduğum evin duvarına asılı Kur’ân-ı işlemeli elbise ve çeşitli hediyeler hazırladıklarına şahit oldum.
Kerîm’in, siyah kadife kumaşla kaplı kabının üzerinde altın rengi Konya Selçuk Üniversitesi Mesleki Eğitim Fakültesi El Sanatları Bö-
sırma ile Kelime-i Tevhid yazılıydı. Dünyaya gözlerimi açtığım anda lümüne girdiğimde ilk ziyaret ettiğim yerlerden biri Mevlana Tür-
dival işi ile tanışmam böyle oldu. Daha sonra büyüdükçe çevremde besi oldu. Hazret’in üzerinde bulunan örtünün her bir noktasında
her evin bir köşesinde dival işinde kullanılan, üzeri örtülü gergef dival işi tekniği ile işlenmiş hat ve motifleri görünce çarpıldım. Altı
veya cüldeler gördüm. metreye varan boyuttaki türbe örtüsünün hiçbir yerinde boşluk
yoktu. Bu iş çok kıymetli olmalıydı ki Hazret’in üzerine örtülmüştü.
Cülde nedir? Daha sonraki yıllarda Topkapı, Dolmabahçe Sarayları ve İstanbul
Bir tabağın üzerine eğik olarak yerleştirilmiş kartona gerilmiş ku- türbelerinde gördüğüm Kâbe-i Muazzama örtüleri, surre alayın-
maşı tutan, tahtadan bir araçtır cülde. da kullanılan Mahmil-i Şerif örtüleri, surre keseleri, minber kapı

DİV AL İŞİ (M ARA Ş İŞİ)