Page 342 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde

NAİME DİDEM Ö Z

Naime Didem Öz.

340 Yazmacılık, sanatçının eserini ortaya koyarken, kişisel beğenilerini Baskı boyası ile kararmış kalıplar, boyanın ısı ile teması sırasında
ve anlatım dilini kullanabilmesine olanak sağlayan, çoğaltılabilir çıkan is ile simsiyah olmuş duvarlar, ama o karalıkların içinde bem-
olma özelliği ile de geniş kitlelere ulaşabilen bir halk sanatı. Bizim beyaz tülbentlere baskı yapan Nedim Yapar… Havada biraz rutubet
nazarımızda da Anadolu coğrafyasını anlamlandıran öz değerleri- ile karışık bir koku…
mizden biri. Daha sonra ne olduğunu öğrendiğim anilin denilen boyanın koku-
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. su o günden sonra hiç aklımdan çıkmadı. Baskımı yapıp ödevimi
Naime Didem Öz ile yazmacılık sanatı üzerine sohbet ettik. teslim ettim. Yıllar sonra yüksek lisans tezim için bir araştırma
konusu seçmem gerektiğinde, ilk aklıma gelen o atölye ve o anilin
Geleneksel sanatlarla irtibatınız nasıl başladı? denilen yazma boyasının kokusu oldu.
Lise yıllarımda tekstil mühendisliği okumayı hedeflemişken, üniver-
site sınavına birkaç ay kala güzel sanatlar fakültesinde okumak istedi- Ali Rıza Arda Usta’dan neler öğrendiniz?
ğime karar verdim ve durumu aileme açtım. Onlar da kararıma saygı Daha önce de belirttiğim üzere, yüksek lisansımı da yazmacı-
duydular ve böylece yetenek sınavlarına hazırlanmaya başladım. Aynı lık üzerine yaptım. Tez başlığım, “Türk Yazmacılık Sanatı ve Son
yıl MSGSÜ, Geleneksel Türk Sanatları Bölümünü kazandım ve bugün Dönem İstanbul Yazmaları” idi. Bu durumda İstanbul’daki yazma
iyi ki hayatımda böyle bir “U” dönüşü olmuş diye düşünüyorum. atölyelerini arayarak bulmam gerekiyordu. Ben de uzunca bir süre
araştırdıktan sonra 2005 yılında Ali Rıza Arda’ya ait, o tarihlerde
MSGSÜ’de sizi yazmacılık sanatına yönlendiren etkenler kapanmak üzere olan atölyeyi Yedikule Zindanları’nda buldum.
neler oldu? Kendisi öncelikle benim bu konuya ilgi duymama çok şaşırdı, zira
İkinci sınıfta Halı, Kilim ve Eski Kumaş Desenleri Ana Sanat Dalı- çevresindeki hiç kimsenin yazmaya ilgi duymadığından ve bildikle-
nı seçtim. Derslerden birinde hocam, bana İstanbul’daki bir yazma rini aktaracak kimsesi olmadığından şikâyet ediyordu. Zaman için-
atölyesinin telefon numarasını verdi ve o atölyeye giderek, yazma de bendeki öğrenme isteğine karşılık vererek bildiği bütün bilgileri
kalıplarından baskı yapıp katalog oluşturmamı istedi. Pamuklu ku- bana aktarmaya başladı. Yazmacılık konusunda kaynak oluşturacak
maşlar aldım, kaynattım, ütüledim ve baskıya hazır hâle getirdim. bir tez yazabilmemde de en büyük destekçim kendisi oldu.
2000 yılında çok karlı bir kış günü Mevlanakapı’daki Nedim Yapar’a
ait yazma atölyesini sora sora buldum. Kapıyı tıklattım, bir gıcırtıy- Bahsettiğiniz kalem işi ve kalıpla yazma yöntemlerine kısaca
la açıldı. Kapıyı açan, ustanın rahmetli annesi idi. Biraz ürkmüştüm değinir misiniz?
açıkçası, birlikte evin üst katındaki atölyeye çıktık. İlk defa bir atöl- Yazmacılık sanatının en güzel örnekleri, kalem işi tekniği ile ya-
ye ortamı görüyordum. pılmıştır. Bu teknikte desen önce beyaz kâğıda çizilir ve gergefle

Y AZ M A CILIK