Page 362 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde
P. 362
REF A GÖKB ULAK
Refa Gökbulak.
360 Ahlatlı Refa Gökbulak ülkemizin; bir adım öte dünyanın sayılı bunda da kararlıyım. İlkokul, ortaokul ve lise tahsili yıllarımı hem
baston ustalarından biri. Meslek hayatına 1986 yılında baston ve okuyarak hem de babama ait atölyede çalışarak geçirdim.
ahşap ustası babasının yanında adım atan Refa Gökbulak, 1986- Eren Üniversitesi Ahlat Meslek Yüksek Okulu El Sanatları Bölümü-
1992 yılları arasında Ahilik felsefesi ve fütüvvet ahlâkı çerçeve- nü 2017 yılında bitirdim. Üniversitelerin sahada çalışan biz sanat
sinde çıraklık ve kalfalık dönemlerini tamamlayarak ustalığa adım erbabına ufuk açıcı olma ve farklı tasarımlara odaklanma konusun-
atmış. Bu dönemde baston yapımında kullanılacak ceviz ağaçlarını da çok büyük katkısı olduğunu yaşayarak gördüm.
ve boynuzları tek tek tespit etmiş, ince bir hassasiyetle biçmesini
öğrenmiş, ağaçların kurutulmasında ter dökmüş, baston işleme ve Bir usta adayı çıraklık ve kalfalık dönemlerinde bastonculuğa
dair neler öğrenir, neler yapar?
cilalama tekniklerini öğrenmiş. Mezkûr dönemde bastonlara işle-
Çıraklık döneminde ağaç ve ağaç çeşitlerini, makine ve ekipmanları
necek olan Türk-İslâm motifleri üzerine araştırmalar ve uygulama-
tanır. Uygulama olarak bastonun gövde kısımlarının ve baş kısım-
lar yapan sanatkâr, bu arada ahşap-ağaç üzerine oyma ve kakma
larının kabaca şekillenmesini öğrenir. Ustalık döneminde kafa ve
tekniklerini de ustası olan babasından öğrenmiş.
gövdenin yapım aşamalarını, hayvan figürlerini, motiflerin yapımı-
1992 yılında ustalığa başlayan Refa Gökbulak, çeyrek asırdır Ahlat
nı, cilalama yöntemini öğrenir.
bastonlarının aslî mahiyetini muhafaza ederek biçim ve süsleme
Ben bu sanata başladığımda babam ile beraber uzun yıllar klasik
yöntemlerini geliştirmeye odaklanmış.
türde bastonlar üretiyorduk. 5 çeşit baston çeşidimiz vardı.
Yurt içinde birçok fuar, festival ve sergiye katılan Refa Usta, dün-
yanın pek çok lideri ve devlet adamı için özel bastonlar imal etmiş.
Nedir bu çeşitler?
Hâlihazırda Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Doğu Anadolu
Gövdesi sade bastonlar, klasik bastonlar, at başı, kurt başı ve topuz-
Kalkınma Birimi kapsamında “Selçuklu Baston Modernizasyon
lu bastonlar.
Projesi”ni hayata geçiren Refa Gökbulak ile sanatı ve Ahlat baston-
culuğu üzerine sohbet ettik. Bu bağlamda babanızdan neler öğrendiniz? Bu süreci nasıl de-
ğerlendirdiniz?
Bastonla nasıl tanıştınız? Babamdan çok şey öğrendim. Öncelikle bastonun ana ham maddesi
Baston sanatı baba mesleğimdir. Bastonculuk 30 yıldır, çıraklık, olan ceviz ağacının, manda, koç ve sığır boynuzlarının bastonların
kalfalık ve ustalık dönemleri ile devam eden ve severek yaptığım kafa ve gövde kısımlarına kakma yöntemi ile yapımını; gövdenin
bir sanattır. Tarihin ve 30 yıllık sanat hayatımın bana yüklediği yuvarlanmasını, hayvan figürlerinin yapım aşamalarını, gövdeye
misyon, bu sanatı hayatımın sonuna kadar devam ettirmektir ve yapılan motiflerin cila ve vernikleme yöntemlerini öğrendim.
B A S T ONC UL UK