Page 190 - SAĞLAM BANKACILIK MODELİ İLE "KATILIM BANKACILIĞINA GİRİŞ"
P. 190
Murabaha Sukuku devreder ve sonra geri kiralar. İhraç edilen sukukun getirisi, yatırımcılara kira ödemesi
Bu yöntem dâhilinde banka limit ayırmış olduğu müşterilerini sektörel olarak bölümlere şeklinde gerçekleştirilir. Şekil 1-5.10’da icare sukukunun yapısı detaylı olarak gösterilmiş-
ayırır ve her sektöre ihtiyacı doğrultusunda ne kadar kaynak sunulabileceğini araştırır. tir. Türkiye’deki Kira Sertifikaları Tebliği bu yapıyı düzenlemektedir. 53
Daha sonraki aşamada ise bu amaçla kurulmuş olan özel aracı şirket (SPV) ile iletişime Dünyada en yaygın olarak kullanılan sukuk çeşidi, icare sukukudur. Çünkü icare suku-
geçer ve ne kadar kaynağa ihtiyaç duyulduğunu özel aracı şirkete iletir. Banka, kredi kunun özellikleri (Tablo 1-5.3) onu diğer sukuk çeşitlerine göre oldukça cazip kılmaktadır.
müşteri grubu, SPV, mal satıcıları ve sukuk hissedarları olmak üzere beş taraf, bu yöntem En başta varlıklar üzerinde sağladığı tam denetim sebebiyle tercih sebebi olmaktadır.
içerisinde yer almaktadır. Kâr payı ödemeleri, topluca yapılacağı gibi ayrıca taksitler Varlık sahibi kişiye genellikle gayrimenkulün kira gelirini veya kullanım hakkını vermek-
halinde de ödenebilmektedir. 50 tedir. Sukuk sertifikasında yer alacak varlığın öncelikle gerçek ve tanımlanmış olması
gerekmekte ve sertifikanın sahip olduğu özelliğe göre kurumun elinde bulunan varlığın
Selem Sukuku kira geliri veya faydalanma hakkı sukuk sahibine geçmektedir. 54
Özel aracı şirket tarafından ihraç edilen sukuk ile tasarruf sahiplerinden fon sağlanır.
Alınan fonlar belli bir malın ileriki bir tarihte teslim alınacağı sözleşmesi kapsamında
SPV’ye ödenir. Sözleşmede belirtilen miktardaki emtiayı SPV, teslim etme zamanında
daha yüksek bir fiyattan satabilir. Alış ile satış fiyatı arasındaki tutar farkı kârdır ve geri Tablo 1-5.3
ödeme safhasında sukuk yatırımcılarına dağıtılır. 51 İcare Sukukunun
Özellikleri
İstisna Sukuku
Bu sukuk türü, inşaat ve taahhüt projelerinin gerçekleştirilmesinde yüklenici firmaya
finansman sağlanmasında kullanılmaktadır. Konut, köprü, baraj ve diğer büyük projeler
için kullanılan bu finansman modeli likidite için çok önemli bir yer tutmaktadır.
Müşteri sahip olduğu projesini hayata geçirmek için kaynak gereksinimi duyar ve bunu
karşılamak için bankaya başvurur. Banka da sunulan projeyi taşeron olarak adlandırılan
ve bu işi profesyonellikle yapan kişilere aktarır. Projeyi yapacak olan kişiler ile banka GELENEKSEL BANKACILIK VE PARA KATILIM BANKACILIĞININ TARIHI VE GELIŞIMI KATILIM BANKACILIĞINDA TEMEL ILKELER KATILIM BANKACILIĞINDA FON TOPLAMA YÖNTEMLERI KATILIM BANKACILIĞINDA FON KULLANDIRMA YÖNTEMLERI
arasında satış sözleşmesi özelliğini taşıyan ve belirli bir tarihte teslim şartını içeren bir
sözleşme imzalanır. 52
İcare Sukuku
Bu sukuk yapısında sıklıkla kullanılan yöntem devret-geri kiraladır (“sale and lease-back”).
Kaynak kuruluş sahip olduğu kiralamaya konu varlıkları ihraç eden özel aracı şirkete
Şekil 1-5.10
İcare Sukuku
(6) Dönemsel (1) İhraç Bedelinin
Kira Ödemeleri Ödenmesi
(5) Kira Ödemeleri
(4) Kiralama
(3) Dayanak
Varlıkların Devri
(7) Yönetim Anlaşması
(8) Satın Alma Taahhüdü
(2) Dayanak Varlık Devir
Bedelinin Ödenmesi
190 | ŞEKİL: UFUK UYAN, SUKUK: KATILIM BANKACILIĞINDA | 191
YENİ ÜRÜNLER VE UYGULAMA ALANLARI, S. 18.
