Page 57 - SAĞLAM BANKACILIK MODELİ İLE "KATILIM BANKACILIĞINA GİRİŞ"

DUAYENLER

Sonuç
Krizin temel nedenleri arasında her ne kadar faizli bankacılığın türev ürünleri gibi riskli
tekniklerin bulunduğu ifade edilse de bunların yanı sıra her yerde görülebilen açgözlülük, TURGUT ÖZAL
ihmal, dikkatsizlik, sorunları örtbas etme, aşırı kural ihlali gibi nedenler de vardır. Tıpkı
geleneksel bankacılıkta olduğu gibi katılım bankalarında da aşırı kural ihlali ve açgözlülük
olabilir ve bu da sistemi krize götürebilir. Bu nedenle bütün bankacılık sistemi katılım Turgut Özal şüphesiz Türkiye tarihinin en önemli kişilerinden biriydi. Bir ömre sığdırıl-
bankacılığından ibaret olursa finansal krizler çıkmaz, diye bir şey söyleyebilmek mümkün ması zor olan birçok hedefi gerçekleştiren Turgut Özal özellikle Türkiye’de rekabetçi bir
değildir. Fakat katılım bankacılığının özünde yatan ilkelerin (örneğin alacağın satışının ekonominin oluşumundaki en etkili aktörlerden biridir. Turgut Özal’ın özgeçmişine ba-
yani kredi alacaklarının satılarak menkul kıymetleştirilmesinin yasak olması) ve bu tür kıldığında iyi bir eğitim aldığı, yurtdışında hem eğitim hem de çalışma hayatı tecrübesi
bankacılığın özelliklerinin finansal krizlerin çıkma ihtimalini oldukça azaltabileceği de edindiği, Türkiye’de özel sektörde üst düzey pozisyonlarda yöneticilik yaptığı, bürokraside
58
çok açık bir gerçektir. Bu nedenle katılım bankacılığının bankacılık sektörü içerisindeki yüksek mevkilerde hizmet ettiği, siyasette ise başbakanlık ve ardından cumhurbaşkanlığı
payının artması, finansal sistemin güvenliğini ve istikrarını temin etmek suretiyle finansal gibi devletin en önemli konumlarında görev yaptığı görülecektir. Bütün bu engin bilgi
krizlerin azalmasında büyük fayda sağlayacaktır.
ve tecrübe sayesinde Turgut Özal, Türk ekonomisinin uluslararası ekonomilerle rekabet
edebilmesi için hem vizyonunu ortaya koymuş hem de bizatihi uygulamaların öncüsü
ve destekleyicisi olmuştur. Türkiye’de katılım bankacılığı faaliyetlerinin başlamasındaki
en önemli şahsiyetlerden birisi de Turgut Özal’dır. Türkiye’de faizsiz bankacılık faaliyet-
lerinin yapılması konusu Bülent Ulusu’nun başbakanlığı döneminde gündeme gelmişse
de fiilen ancak Turgut Özal’ın başbakanlığı döneminde 16.12.1983 gün ve 83/7506
sayılı kararname ile hayata geçmiştir. Katılım bankaları -o zamanki ismiyle Özel Finans
Kurumları- sayesinde faiz konusunda hassasiyet gösteren kişilerin de ekonomik sisteme
kazandırılması sağlanmıştır. Bu nedenle Turgut Özal, Türk katılım bankacılığı sektörü
için bu yolu açan kişi olarak her zaman çok özel bir yere sahip olmuştur.

Biyografi
1927 yılında Malatya’da doğdu. 1950 yılında Istanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği bölümünü bitirdi. Elektrik
Işleri Etüd Idaresi’nde görevlendirildi. 1952 yılında mühendislik ekonomisi alanında uzmanlık eğitimi için ABD’ye gön-
derildi. Türkiye’ye döndükten sonra Elektrik Işleri Etüd Idaresi genel müdür yardımcılığına atandı.
1961-1962 yıllarında askerlik hizmetini Milli Savunma Bakanlığı Bilimsel Danışma Kurulu üyesi olarak yaptı ve Devlet Plan-
lama Teşkilatı’nın kurulmasına katkıda bulundu. Bu sırada, Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde ders verdi.
Bir süre Başbakanlık Teknik Uzmanlar Kurulu Üyesi olarak çalıştı ve 1967-1971 yıllarında Devlet Planlama Teşkilatı Müs-
teşarlığı görevini yürüttü. Ayrıca Ekonomik Koordinasyon Kurulu, Para ve Kredi Kurulu, RCD Koordinasyon Kurulu ve
AET Koordinasyon Kurulu başkanlıklarında bulundu.
1971-1973 yıllarında Dünya Bankası’nda danışman olarak görev yaptı. Türkiye’ye döndükten sonra çeşitli sınai kuruluşlar-
da çalıştı ve 1979 yılı sonlarına doğru Başbakanlık Müsteşarı olarak atandı. Aynı dönemde Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığı görevini de vekâleten yürüttü. Türkiye ekonomisini liberalleştirmeyi hedefleyen ve 24 Ocak Kararları
olarak bilinen geniş çaplı programın hazırlanmasında önemli rol oynadı.
12 Eylül 1980 askerî müdahalesinden sonra kurulan hükûmete ekonomik işlerden sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak
atandı. 1982 yılında bu görevinden istifa etti. 1983 yılında Anavatan Partisi’ni kurdu. Aynı yıl yapılan genel seçimlerde
partisinin birinci gelmesi üzerine hükümeti kurmakla görevlendirildi ve Türkiye Cumhuriyeti’nin on dokuzuncu başba-
kanı oldu. 1987 seçimleri sonrasında tekrar hükümet kurdu ve başbakan olarak görev yaptı.

31 Ekim 1989’da Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Türkiye Cumhuriyeti’nin sekizinci cumhurbaşkanı olarak seçilen
Özal 9 Kasım 1989 günü bu görevine başladı.
17 Nisan 1993 günü geçirdiği bir rahatsızlık sonucu görevi sırasında vefat etti.

56 | GELENEKSEL BANKACILIK VE PARA KAYNAK: http://www.tccb.gov.tr/sayfa/cumhurbaskanlarimiz/turgut_ozal/ | 57