Page 52 - SAĞLAM BANKACILIK MODELİ İLE "KATILIM BANKACILIĞINA GİRİŞ"

Katılım Bankacılığı ve Finansal Kriz
Katılım bankacılığı kurumları ve ürünleri dinî ilkelere uygunlukları sayesinde bu krizin yıkıcı
etkilerinden en az etkilenen finansal alanlardan biri olmuştur. Pazara daha fazla disiplin
getirip sisteme istikrar sağlayan bu ilkeler şu şekilde ifade edilebilir: VAKA INCELEMESI / FINANSAL KRIZLER VE KATILIM BANKACILIĞI

Aslında bu prensipler doğal dengeleyiciler gibi de düşünülebilir. Bu yüzden birçok gözlem-
ci, katılım bankacılığı sektörünün, kurumlarının sorunlu fonlara maruz kalmasına engel
olan kısıtlamalar sayesinde bu krizden geleneksel bankalara göre daha hızlı çıktığını ve
dahi iyi bir durumda olduğunu ifade etmektedir. 55
IMF’in hazırladığı 2011 Küresel Finansal Durum Raporu’nda finansal krizlerde banka-
cılığın karşılaştığı sorunlar ele alınıp bu sorunlara karşılık çözüm önerileri sıralanmıştır.
Çözüm önerileri incelendiğinde aslında bu önerilerin, katılım bankacılığının temel ilke-
leriyle ne kadar uyumlu olduğu ortaya çıkmaktadır. Özellikle kısa vadeli fon satışlarının
sınırlanması ve aktif kalitesindeki belirsizliğe karşı uygulanacak şeffaflık
çözümleri, katılım bankacılığının daha önce de bahsedilen
temel ilkeleriyle birebir örtüşmektedir.
Birçok gözlemci, 2008 Küresel Finansal Krizi
katılım bankacılığı ve Dünya Ekonomisindeki Gelişmeler
sektörünün, Gelişmiş ülkelerde görülen büyüme oranlarındaki düşüş, dış talebin daralmasına ve sonuç
kurumlarının sorunlu olarak da 2008 son çeyreğinden itibaren küresel ihracatın sert bir şekilde düşüşe geç- Daha
fonlara maruz Çözümleme yüksek
ve yeniden
kalmasına engel mesine neden olmuştur. Bu süreçten en çok, toplam gayri safi yurtiçi hasıla içerisinde yapılandırma miktarda
olan kısıtlamalar ihracatın payının yüksek olduğu ülkelerdeki ekonomiler etkilenmiştir. 50 Mali ve kalitede
sayesinde bu krizden Yavaşlamanın dünya ekonomisinde bütün bölgelerde aynı anda görülmesi sonucu konsolidasyon sermaye Kapsamlı,
geleneksel bankalara talep azalmasının geçmişe oranla daha fazla olması, krizin büyük şiddetini ve yıkıcılı- Kısa vadeli bağlayıcı
ve şeffaf
toplu fon
göre daha hızlı ğını açıklarken, ticaretin finansmanında yaşanan sıkıntıların çözülememesi ve ülkelerin satışlarına Aktif stres
çıktığını ve dahi iyi korumacı tedbirleri artırması da krizin uzun sürmesinin nedenini ortaya koymaktadır. 51 olan ihtiyacı varlıkların testleri
bir durumda olduğunu azaltma Siyasal kalitesindeki Bankaların
belirsizlik
ifade etmektedir. Hem Avrupa hem de Kuzey Amerika 2008’de %1 oranında büyüme göstermişlerdir. Özel risk izlenmesindeki
Orta ve Güney Amerika, Bağımsız Devletler Topluluğu, Afrika ve Orta Doğu bölgelerinde sektörün zayıflık
ise büyüme %5 olarak gerçekleşmiştir. 2007’de %2,5 ve 2000-2008 yılları arasındaki iflasına Bankaların Borç/öz
ilişkin
%2,2’lik ortalama artış yakalayan gelişmiş ekonomiler 2008’de sadece %0,8’lik bir büyü- politikaların fonlama sermaye
oranının
me performansına sahip olmuşlardır. Gelişmekte olan ülkeler ise 2007 yılındaki %7,5’lik açıklığı kaynaklarında yüksekliği
meydana
yüksek büyümenin ardından 2008 yılında, 2000-2008 yılının ortalaması olan %5,6 ora- gelen baskı
nına şahit olmuşlardır. 52 
Dünya mal ticareti reel olarak değerlendirildiğinde (fiyat ve döviz kurlarındaki dalga-
lanmaların etkisi hariç tutulduğunda) 2007 yılında %6 olan büyümenin, 2008 yılında %2 Yatırımcıların Şekil 1-1.6
Bankacılığın
olduğu görülmüştür. Bu büyüme oranı, %5,7 olan (1998-2008) son 10 yıllık ortalamanın banka borçları Karşılaştığı Sorunlar
hakkındaki
çok altındadır. Dünya hizmet ihracatında da, dünya mal ihracatında olduğu gibi yavaş- endişeleri ve Çözüm Önerileri
53
lama yaşanmıştır. Dünya hizmet ihracatında 2007 yılında %19 olan büyüme oranı 2008
yılında %11’de kalmıştır. 54

52 | GELENEKSEL BANKACILIK VE PARA