Page 156 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde

SEMİH İR TE Ş

Tuğra formunda Kelime-i Tevhid.

154

Günümüzde farklı teknikler kullanarak yaptığımız çalışmalar; ah- iki yıl süreli eğitim veren restorasyon bölümleri var. Buralardan
şap üzerine uyguladığımız naht, ahşap üstü kalemişi ve tuval çalış- mezun olan bir talebe, bir kere Türk süslemesinin ne motiflerini ne
malarının yanı sıra alçı uygulamalarıdır. kompozisyonlarını ne üslûplarını ne de ekollerini biliyor. Bunların
eline sadece bir fırça tutuşturuyorlar. Bu öğrenci beş altı ay duvarda
Osmanlı bakiyesi sivil ve dinî mimarî eserlerde ihtiyaç duyulan çalışıp duruyor. Bu iş böyle olmaz.
kalemişi restorasyon projeleri için neler söylemek istersiniz?
Günümüzde eski eser kalemişi restorasyonlarının mutlaka ehil el- Nasıl olmalı peki?
lere teslim edilmesi gerekir. Klasik sanatlar ancak devletin ve güçlü Bu işin güçlü bir şekilde eğitimini almak lazım. Bu belki iki yılda da
vakıfların himâyesi altında hayâtiyetini devam ettirebilir. olmaz, süre dört yıla uzatılabilir; ya da iyi bir eğitim-öğretim ekibi
Osmanlı Cihan Devleti, binlerce eser bıraktı. Bu eserlerin asırlar lazım. Hocalar da yetersiz maalesef. Anadolu’da bulunan üniversi-
boyunca ayakta kalabilmesinin arka planında vakıflar vardı. Os- telerde bu konuda eğitim veren bölümler var. Buralarda da birta-
manlı, mimarî eserlerin uzun yıllar fonksiyonlarını icra edebil- kım faaliyetlerin olduğunu duyuyoruz. İlk önce kalemişi üzerine
mesi için vakıflar kurdu. Mimarî eserler; vakfiyeleri ve vakıflar köklü bir araştırma yapılmalı.
sayesinde inşa edildiği ilk günkü gibi kalabildi. Cumhuriyet döne-
minde hâmisiz kalan, vakfiyeleri unutulan ve vakıf akarları kesi- Az önce 16. yüzyıla atıf yaptınız. “Türk Asrı” da denilmekte
len mimarî eserlerin, külliyelerin tavan ve kubbelerinin çökmesi olan yüzyılda, kalemişine dair neler yapılmış?
işte bununla ilgili. 16. yüzyılda kalemişi açısından mükemmel çalışmalara imza atıl-
mış. Günümüzde bunların sıva üstü örnekleri az olmasına rağmen
Kalemişi restorasyon projelerinde görev alanların bu sahada- yine de mükemmel kalemişi uygulamaları mevcut.
ki eğitimleri yeterli mi?
Gönlümüz “yeterli” demeyi istiyor. Ama bir de pratikteki uygula- Bahsettiğiniz kalemişi uygulamaları nerelerde?
malar var. Maalesef kalemişi zanaatında eğitim yetersiz seviyede. Tabii ki en başta Topkapı Sarayı’nda, Kadırga Sokullu Cami’sinde,
Üniversitelerimizde de kalemişi konusunda daha planlı, programlı Kılıç Ali Paşa Cami’sinde, Takkeci İbrahim Ağa Cami’sinde, Topka-
ve ciddî bir şekilde eğitim verilmesi gerekiyor. pı’da Ahmet Paşa Cami’sinde ve Rüstem Paşa Cami’sinde. Edirne
Bugün bu konuda eğitim veren üniversiteler var. Ama buralardaki Selimiye Camii’nin müezzin mahfilinde de orijinal kalemişi uygula-
eğitimler de yetersiz. Tamamen yetersiz. Bazı üniversitelerimizde malarına rastlamak mümkün.

K ALEMİŞİ S ANA TI