Page 154 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde

SEMİH İR TE Ş

Semih İrteş

152

Klasik İslâm-Türk sanatları arasında önemli bir yeri bulunan kale- Hay hay… Sivil ve dinî mimarîmizin iç duvarlarına, kubbelerine, ta-
mişi, bugün son temsilcilerinin fırçalarının ucunda mevcudiyetini vanlarına; sıva, ahşap, taş, bez ve deri gibi malzeme üzerine renkli
sürdürmekte. Mimar Nakkaş Semih İrteş de bir önceki cümlemiz- boyalar ile bazen de altın varak kullanılarak, kıllı kalem olarak tabir
de ifadesini bulan kalemişi sanatkârlarından biri. Hocaların hocası edilen fırçalarla yapılan nakışlara “kalemişi” denir. Bahsettiğim na-
Nakkaş Semih İrteş, tezhip hocası Mamure Öz ile birlikte Mimar kışları yapan kişilere “kalemkâr”, tezyinatın (süslemenin) projesi olan
Sinan eseri olan Üsküdar’daki Valide-i Atik Külliyesi’nin tekke bi- desenleri hazırlayıp uygulayan kişilere de “nakkaş” denilmektedir.
nasında Nakkaş Tezyini Sanatlar Merkezi’nde Klasik İslâm-Türk
Sanatı faaliyetlerini devam ettiriyor. Moskova Ulu Camii ile devam edelim. Moskova Ulu Camii’nin
Nakkaş Tezyini Sanatlar Merkezi’nde bir yandan dünyanın muh- tezyinat projesini gerçekleştirdiniz. Hatlara ketebe koyan Hü-
telif coğrafyalarında inşa edilen cami, mescit ve medrese gibi iba- seyin Kutlu Hoca’ya ve size Rusya’dan özel ödül geldi. Rusya
dethanelere, dinî yapılara tezyinat hizmeti verilirken, diğer yandan Avrupa Müslümanları Müftüsü Ravil Gaynuddin tarafından
da Türk tezhip sanatını öğrenmek isteyenlere Nakkaş’ın ustaları zatıâlinize nişan takdim edildi. Rusya Ulu Camii’nde neler
Semih İrteş, Mamure Öz, Recep Cengiz, Arzu Uzunosman ve Esra yaptınız?
Elitaş tarafından dersler veriliyor. Osmanlı klasik tezyinatı doğrultusunda hazırlanmış yeni yorumla-
Topkapı Sarayı başta olmak üzere, birçok ecdat yadigârı tarihî eserin rı içeren naht tekniğinde yazılar, sıva üstü kalemişleri, alçı mukar-
kalemişi restorasyon projelerine imza atan İrteş, her biri çalışma ve naslar, çiniler, revzenler, vitraylar, mermer mihrap, minber kürsü
yol arkadaşı olan Nakkaş’taki ekibiyle birlikte doğudan batıya, gü- ve kündekârî kapılar Moskova Ulu Camii’ndeki tezyinat çalışmala-
neyden kuzeye kadar pek çok kıtada cami tezyinatı hizmeti veriyor. rımızı oluşturuyor.
Japonya Tokyo Camii’ni, ABD Washington Merkez Camii’ni, Rusya
Moskova Ulu Camii’ni son cümleye dâhil edebiliriz. Kalemişi uygulamalarında hangi malzemeleri kullanıyorsunuz?
Nakkaş Semih İrteş’in Üsküdar’da yoğun emek ve gayretlerle yeni- Geleneksel sanatlarla uğraşanlar “Kem âletle kemâlât olmaz.” sözü-
den ihya ve inşa ettiği mekânında kalemişi sanatı ile ilgili bir sohbet nü işitmiştir. Sanat ve estetik alanında dört başı mamur bir iş; bir
icra ettik. adım öte eser ortaya koyabilmek için en iyi malzemeyle çalışmak
gerekir. Bu bağlamda hazırladığımız tezyinat projelerinde mevcu-
Semih Bey öncelikle kalemişi, kalemkâr ve nakkaş ile başla- dun en iyilerini tercih ederek, tabii toprak boyalar, nitelikli pigment
yalım dilerseniz. Kalemişi nedir, kalemkâr ve nakkaş kimdir? boyalar, Arap zamkları, tutkal ve altın varak kullanıyoruz.

K ALEMİŞİ S ANA TI