Page 92 - Sanatın ve Sanatkarın İzinde

F ARUK T A ŞK ALE

90
Bir kez Allah diye aşk ile lisan
Dökülür cümle günah misli hazan
Hat: Hamit Aytaç. Tezhip: Faruk Taşkale

Bu deneyimde dikkatinizi neler çekti? Klasik bir tezhip çalışması nasıl yapılır?
III. Ahmed Yemiş Odası’ndaki çiçek ve yemiş resimleri adeta büyü- Klasik tezyinatta tezhiplenecek yazıya veya alana uygun tasarım ya-
lemişti beni ve çoğunu orijinal boyutlarıyla murakkaa üzerine çalış- pıldıktan sonra desen, uygulanacak alana aktarılır, çizilir. Aktarım
mıştım. İkinci sene yıl sonu sergimizde ilk çalışmam olan bir kıt’a, işleminden sonra altınlanacak alanlar altınlanır, parlatılacak kısım-
Japon bir koleksiyoner tarafından satın alınmıştı. Aynı sergide lar mührelenir. Daha sonra çiçekler renklendirilir. Renklendirme
IBM, III. Ahmed Yeşim Odası’ndan esinlenerek yaptığım “Vazoda aşamasını takiben tüm motifler tahrirlenir yani motif kenarlarına
Güller” isimli çalışmamı satın almış ve çiçeklerle ilgili bir koleksiyon siyah boya ile kontür çekilir ve en son, çoğunlukla motifler dışında
siparişi vermişti. kalan zemin ( boşluklar) lacivert renk ile doldurulur.
Çalışmalarımın sanatsever koleksiyonerler tarafından beğenilip
takdir edilmesi, evlerini ve bürolarını süslemesi gurur verici ve Levha özelinde soracak olursak, iyi bir tezhip eseri hangi özel-
teşvik edici bir durumdu. Duyguların boyalar ile ifade edilmesi ve liklere sahip olmalıdır?
başkalarıyla paylaşılması olağanüstü bir duyguydu. Resim çalışma- Osmanlı İmparatorluğu’nda matbaanın yoğun olarak kullanılmaya
larımı ilerletmeyi düşündüğüm bir dönemde, başlangıçta yalın bir başlanması ile birlikte kitap yazımı, işlevini büyük ölçüde kaybet-
sevgi ve ilgiyle başladığım tezhip sanatı gelecekte tüm yaşantımı miştir. Hat sanatkârları sanatlarını daha çok, âyet-i kerîmeleri ve
etkilemişti. hadis-i şerifleri, güzel sözleri ve şiirleri ihtiva eden, duvarlara asıla-
cak şekilde tasarlanan levhalar, hilyeler ve kıt’alar yazmak şeklinde
Osmanlı Cihan Devleti’nin sarayında çalışmak, hâlet-i rûhiye- icra etmişlerdir. Dolayısıyla tezhip sanatı da bu yönde gelişmiştir.
nize nasıl yansıyordu? Levha, kıt’a ve hilyelerde, iç bölümler ve küçük alanlar klasik tarz-
Saray içerisinde bir atölyede çalışmak mânevî anlamda son derece da; dış bordürler çoğunlukla lacivert, bordo, kahve, yeşil ve siyah
etkileyici ve motive ediciydi. Sık sık günümüzde önemli bir yeri olan tonlu zemin rengi üzerine altın ile halkârî tarzda tezyin edilmiştir.
hattatlarımız atölyeye gelip bizi ziyaret ederlerdi. Günümüzde ba- Bazen dış bordürlerin de klasik tarzda tezhiplendiği görülür. İyi bir
şarılı bir şekilde tezhip sanatına hizmet eden kişilerin bir kısmı bu levha tezyinatı için levhanın yazıldığı yazı çeşidi, metnin içeriği, ya-
atölyeden mezun olmuş kişilerdir. Topkapı Sarayı Geleneksel Türk zının kompozisyonu ve eğer levha geçmiş dönemlerde hazırlanmış
Sanatları kursu, tezhip sanatı açısından önemli bir yere sahipti. ise dönemin tezhip özellikleri son derece önemlidir.

TE ZHİP S ANA TI