Page 50 - SAĞLAM BANKACILIK MODELİ İLE "KATILIM BANKACILIĞINA GİRİŞ"

Genel olarak finansal 2008 Küresel Ekonomik Krizi ve Ortaya Çıkışı 6,0 5,4 
6,0
5,4
krizleri; ahlaki tehlike ve Genel olarak finansal krizleri; ahlaki tehlike ve ters seçim problemleri nedeniyle fonların 6,0 4,9 4,6 5,2 5,4 5,0
5,0
5,2
ters seçim problemleri doğru bir şekilde yönlendirilememesi sonucunda sermaye piyasaları ve bankacılık sek- 4,0 3,6 4,9 4,6 5,2 5,4 2,9 5,0 Tablo 1-1.5
6,0
4,0
2,9
45
4,6
nedeniyle fonların törü başta olmak üzere tüm finansal birimlerde ortaya çıkan bozulmalar olarak tanımla- 4,0 3,3 3,6 4,9 4,6 5,2 2,9 5,0 Gayri Safi Yurtiçi Hasıla
2,0
4,9
3,3
4,0
2,0
doğru bir şekilde 2,0 3,3 3,6 2,9 Yıllık Yüzde Değişim
3,6
yönlendirilememesi yabiliriz. Finansal liberalizasyon kapsamında yüksek getiri peşindeki özel fonlar serbestçe 2,0 0 0 3,3 -0,5 Grafikleri
46
sonucunda sermaye dolaşmaya başlamıştır. Bu nitelikteki uluslararası sermaye hareketlerinin hızlanması -2,0 0 -0,5
-2,0 0
-0,5
piyasaları ve bankacılık nedeniyle finansal krizlerin sayısı ve etkileri de oldukça artmıştır. -2,0 1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 -0,5 2010
47
sektörü başta olmak 2008 yılı bu hareketlenmenin zirve yaptığı yıllardan biri olmuştur. Özellikle de -2,0 1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 VAKA INCELEMESI / FINANSAL KRIZLER VE KATILIM BANKACILIĞI
2002
2002
üzere tüm finansal ABD’deki kontrolsüz konut kredileri aşırı boyutlara ulaşmış ve bankalar ödeme gücü ol- 1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
2007
2003
1993-
2008
2006
2009
2004
2005
2002
2010
birimlerde ortaya çıkan mayan kişilere verdikleri konut kredilerini tahvil haline getirip hem iç piyasalarına hem de 2002
bozulmalar olarak Avrupa bankalarına satmışlardır. Fakat ABD’de emlak fiyatlarının düşmesi, bu tahvillerin
tanımlayabiliriz.
değerleri hakkındaki tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Çünkü tahvil haline getirilip
satılan konut kredisi paketlerinin teminatı, verilen krediler karşılığında ipotek edilen 4,0
evlerdi. Ev fiyatlarının düşmesi sonucu, gösterilen teminatlar da borçları karşılayamaz 4,0 2,7 3,0
2,7
4,0 3,1 2,7 3,0 3,0
3,1
3,0
2,0
2,0
hale gelmiştir. Dolayısıyla bu kâğıtların ikinci el değeri düşmüş, bunlar üzerine bina edilen 4,0 2,8 1,9 3,1 2,7 2,7 3,0
2,8
2,7
0,2
varlıklardan ve vadeli işlemlerdeki pozisyonlardan da inanılmaz zararlar oluşmuştur. 2,0 0 0 2,8 1,9 3,1 2,7 3,0 0,2 3,0
48
3,0
2,7
2,0
2,8
1,9
Fakat bankaların ve brokerların elinde ne kadar varlık olduğu, bu varlıkların değerinin ne 0 1,9 0,2
0,2
-2,0
-2,0 0
olduğu, bu varlıklara karşılık ne kadar ve ne değerde türev ürün çıkarıldığı gibi sorulara
-2,0 -3,4
-3,4
-4,0
geleneksel bankacılık sisteminin yeterince şeffaf olmamasından dolayı cevap alınama- -2,0
-4,0
49
mış ve krizin çözümü için gerekli olan mevcut durum fotoğrafı çekilememiştir. Bunun -4,0 1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 -3,4 2010
2009 -3,4
2003
2005
1993-
2006
2008
2004
2007
2010
-4,0 2002
2002
ardından başta Lehman Brothers olmak üzere ardı ardına banka iflasları gerçekleşmiştir. 1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
2002
Başta finansal kriz olarak tabir edilen bu kriz, dünya ekonomisini alt üst ettiği için daha 2002
sonraları ekonomik kriz olarak da anılmaya başlanmıştır. Dünya üzerindeki çeşitli ülke ve
bölgelerde gayri safi yurtiçi hasılanın gösterdiği değişim, krizin boyutlarını daha açık bir 10,0
şekilde gözler önüne sermektedir (bkz. Tablo 1-1.5). 10,0 8,8
8,8
10,0
8,0
10,0 8,2 8,8 7,3
8,0
8,2
8,0 7,5 7,3 8,2 8,8 6,1 7,3
7,5
7,3
6,1
6,0
8,0
6,0 6,2 7,5 7,3 8,2 6,1 7,3
6,2
6,0 7,5 7,3 6,1 7,3
4,0
4,0
6,0 4,1 6,2
6,2
4,1
4,0 2,7
2,7
2,0 4,1
2,0
4,0
4,1
2,0 0 2,7
2,7
2,0 0 1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
2006
2009
2005
2008
2003
2007
1993-
0 2002 2004 2010
2002
0 1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
2002
2002
15,0
15,0
15,0
10,0 6,9
15,0
10,0
8,2
9,4
10,0 9,4 8,4 6,9 4,7 8,2
8,4
5,0
5,0
10,0 5,3 9,4 6,9 4,7 8,2
5,3
0,7
3,0
5,0 0 3,0 9,4 8,4 6,9 4,7 0,7 8,2
8,4
5,0 0 3,0 5,3 4,7 0,7
5,3
-5,0 0 3,0 0,7 -4,7
-4,7
-5,0 0
-5,0 -4,7
-10,0
-10,0 1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 -4,7 2010
-5,0
2002
-10,0 1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
2002
-10,0 1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
1993- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
2002
2002
50 | GELENEKSEL BANKACILIK VE PARA TABLO: IMF, WORLD ECONOMIC OUTLOOK 2011 | 51