Page 71 - SAĞLAM BANKACILIK MODELİ İLE "KATILIM BANKACILIĞINA GİRİŞ"

İslam dininin bankacılık ve finansal faaliyetlerde belirlediği en önemli kural “faizsizlik” sinde faizsiz finanstaki veri ve bilgiler şu anda gerçek zamanlı olarak çeşitli kaynaklardan
ilkesidir. Bu ilkeye göre bankacılık faaliyetlerinin İslami kurallara uygun bir şekilde ger- bedava ya da düşük maliyetle temin edilmektedir. Bu gelişme çok daha fazla insanın
çekleştirilebilmesi için o bankanın faizsiz bir şekilde işlemesi gerekmektedir. Faizin yasak faizsiz finansı anlamasına ve kullanmasına imkân sağlamıştır. 8
olmasından dolayı Müslümanlar bankalara yöneltmedikleri paralarını altına ya da gayri- Tablo 1-2.1’de faizsiz finansın son yıllarda yüksek bir ivmeyle büyümesinin altında
menkule yatırmışlar, mücevher, kıymetli maden ya da para olarak ellerinde tutmuşlardır. yatan etkenler detaylıca anlatılmaktadır.
Fakat bu sefer de İslam dininin başka bir ilkesiyle karşılaşmışlardır. İslam dinine göre
7
serveti atıl durumda tutup, yatırım yapmamak da uygun bir davranış değildir. Bu neden- 
le dünyanın farklı bölgelerinde Müslüman girişimciler faizsiz sistemle çalışan bankalar Tablo 1-2.1
kurmak durumunda kalmışlardır. İslami Finansın
Büyümesindeki
Faizsiz Finansın Büyümesindeki Etkenler Etkenler
Son dönemlerde faizsiz finans ve katılım bankacılığında dünya genelinde çok hızlı bir
büyüme gerçekleşmiştir. Bu büyümenin altında birden çok faktör ve etken yatmaktadır.
Bunların en başta geleni, faizsiz finansın küresel ölçekte denetlenmesini ve standart-
laşmasını sağlayarak katılım bankalarının gelişmesini temin eden uluslararası İslami
finans örgütleridir. Örneğin İslami Finansal Hizmetler Kurulu (IFSB) ve İslami Finansal
Kurumlar Muhasebe ve Denetleme Organizasyonu (Accounting and Auditing Organization
for Islamic Financial Institutions) faizsiz finans kuruluşlarının faaliyetlerini ve muhasebe
politikalarını standartlaştırmak için kurulmuştur. Bu kuruluşlar faizsiz finansal sistemin
karşı karşıya olduğu birçok engelin ortadan kalkmasını ya da en azından zayıflamasını
sağlamış, böylece büyümeyi artırmışlardır.
Katılım bankalarının ve faizsiz sermaye piyasası üyelerinin gelişmişlik seviyelerinin
yükselmesine paralel olarak katılım bankacılığı ile geleneksel bankacılık arasındaki reka- GELENEKSEL BANKACILIK VE PARA KATILIM BANKACILIĞININ TARIHI VE GELIŞIMI KATILIM BANKACILIĞINDA TEMEL ILKELER KATILIM BANKACILIĞINDA FON TOPLAMA YÖNTEMLERI KATILIM BANKACILIĞINDA FON KULLANDIRMA YÖNTEMLERI
bet de giderek artırmıştır. Pazardaki rekabet, müşterilerin isteklerini karşılayabilmek için
yeni ürün yapılarının geliştirilmesini teşvik etmiştir. Bu tip bir rekabet, faizsiz finansal
sistemin varlığını sürdürebilmesinin ve gelişmesini devam ettirebilmesinin ön şartıdır.
Küresel bankacılık sektöründeki genel serbestleşme eğilimi de katılım bankacılığın-
da yeni fikirlerin uygulamaya koyulması ve sistem içinde esnekliğe izin verilmesine yol
açılması konusunda yardımcı olarak katılım bankalarının büyümesine katkı sağlamıştır.
Bu sayede, yeni bir katılım bankası kurmak (ya da en azından geleneksel bankacılıkta bir
katılım bankacılığı penceresi açmak) oldukça kolay hâle gelmiştir.
Küreselleşme faizsiz finansal sistemin büyümesinde önemli bir rol oynamıştır.
Küreselleşme sonucunda Müslüman ülkeler, diğer ülkelerin katılım bankacılığı
sistemlerinin ve sermaye piyasalarının gelişimine yardımcı olmak ya da
bunları birlikte geliştirmek için daha fazla fırsat bulmuşlardır. Buna
en iyi örnek sukuk (faizsiz bono) piyasasındaki büyümedir. Son
yıllarda yapılan sukuk işlemlerinin hem sayısı hem de iş-
lem hacmi ciddi oranda artış göstermiştir.
Bilgi teknolojileri (BT) bankacılık faaliyetlerini ko- 
laylaştırmanın yanı sıra bilginin müşterilere, sermaye Tablo 1-2.2
piyasasına ve yatırımcılara yayılması konusunda birçok Global Faizsiz
kolaylıklar sağlamıştır. Geleneksel bankacılık ve finansta oldu- Finans Endüstrisi
Büyüklüğü (Aktif)
ğu gibi BT kullanımı faizsiz finansal kurumlarının
operasyon maliyetlerini de büyük ölçüde
azaltmış, bankacılar ve müşterileri
açısından bankacılık operasyonları-
nın uyumunu arttırmıştır. BT saye-

70 | KATILIM BANKACILIĞININ TARIHI VE GELIŞIMI TABLO 1-2.1: SHANMUGAM VE ZAHARI, A PRIMER ON ISLAMIC FINANCE 2009, S. 10. | 71
TABLO 1-2.2: KFH, TKBB