Dünyayı ve doğal kaynakları korumak denince akla gelen en önemli kavramlardan geri dönüşümde neler yapılmalı, neler yapılmamalı ve nelere dikkat edilmeli?
Hızlı nüfus artışı, tüketimin ve atık miktarının artması, etkili geri dönüşüm politikalarının olmaması, sosyal ve çevresel duyarlılığının az olması gibi pek çok faktör doğal kaynakların hızla tükenmesine yol açıyor. Dünyayı doğal kaynakları ile daha yaşanabilir bir hale getirmek için yapılması gereken en önemli şeylerden biri bu kaynakları korumak. Doğal kaynakları korumak deyince ise akla ilk olarak geri dönüşüm kavramı geliyor. O halde, geri dönüşüm nedir? Geri dönüşüm nasıl yapılmalıdır? Geri dönüştürülemeyen maddeler nelerdir?
Geri Dönüşüm Nedir ve Neden Önemlidir?
Tekrar kullanılma ihtimali olan atıkların çeşitli süreçlerden geçerek değerlendirilmesidir. Geri dönüşüm atık miktarının hızla arttığı günümüzde son derece önemli bir süreçtir. Bu süreçle atık miktarı azaltılabilir, enerji tasarrufu sağlanabilir, ham maddeye olan gereksinimin azalmasına katkıda bulunulabilir. Geri dönüşüm sürdürülebilir çevre ve yaşam için de oldukça önemlidir. Sürdürülebilir projelerle çevreyi korumak, doğal kaynaklara sahip çıkmak ve var olan kaynakları gelecek nesillere mümkün olan en iyi şekliyle aktarmak mümkün hale gelebilir.
Geri Dönüşüm için Nelere Dikkat Edilmelidir?
Günümüzde adı pek çok alanda geçen ve sıkça kullanılan geri dönüşüm kavramı önemli ve hassas bir sürece karşılık gelir. Geri dönüşüm denilince akıllara atıkların kağıt, plastik, metal gibi çeşitli şekillerde kategorize edilmiş çöp kovalarına atılması gelse de durum bu kadar basit değildir. Geri dönüşümü çok daha etkili hale getirmek için atık sınıflandırmasının dış mekanlardan değil yaşam alanlarından başlaması son derece önemlidir. Bunun yanı sıra geri dönüştürülebilen atıkların neler olduğunun bilinmesi gerekir. Böylece toplanan atıkların doğru şekilde tesislere ulaştırılması ile su, zaman, iş gücü, elektrik gibi pek çok bakımdan tasarruf sağlanır.
Hangi Maddeler Geri Dönüştürülebilir, Hangileri Dönüştürülemez?
Geri dönüşüm süreci atıkların çöp ile temas etmeden yerinde ayrıştırılarak toplanması ile başlar. Yerinde ayrıştırma işleminin yapılması sürecin hızlanmasına, dolayısıyla zamandan tasarruf edilmesine katkı sağlar. Ayrıca dönüştürülecek atıkların tesiste tekrar yıkanmasına da gerek duyulmaz. Böylece sudan da tasarruf edilmiş olur. Toplanan atıkların önden ayrıştırılarak tesise gönderilmesi sürece hız kazandırır. Cam, kağıt, metal, plastik gibi başlıklar altında sınıflandırılmamış atıklar ise tesiste ayrıştırılır. Bir sonraki aşamada atıklar çeşitli fiziksel ve kimyasal değişim aşamalarından geçerek değerlendirilir, yepyeni bir malzeme haline gelir. Son olarak meydana gelen yeni ürün ekonomiye arz edilir.
Geri dönüşüm sürecini hızlandırmak, sürece etkili şekilde katkı sağlamak için dönüşüm işleminin doğru şekilde yapılması oldukça önemlidir. Bu noktada geri dönüştürülebilen ve dönüştürülemeyen atıkların neler olduğunun bilinmesi gerekir. Geri dönüştürülebilen atıklar cam, plastik, kağıt, lastik, karton, tekstil ürünleri, elektronik atıklar, pil, metal şeklinde sıralanabilir. Bununla birlikte bahçe atıkları, gıda atıkları ve biyolojik atıkların kompost yöntemi ile yeniden kullanılması da geri dönüşüm kapsamında değerlendirilebilir. Peki, geri dönüştürülmesi mümkün olmayan maddeler nelerdir? Geri dönüştürülemeyen atıklar şöyle sıralanabilir:
- Yemek yağı ve artığı bulaşmış karton ya da kağıt malzemeler geri dönüştürülemez.
- İçi sıvı geçirmez malzeme ile kaplanmış bardak, kase, tabak gibi gıda ambalajlarının iç kısımlarındaki malzeme sebebiyle ayrı bir işleme tabi tutularak geri dönüştürülmeleri gerekir.
- Geri dönüşüm tesislerine gönderilen atıklar temiz olmalıdır. Aksi halde tekrar işlem uygulanması gerekir. Bu ise süreci sekteye uğratır. Etkili bir geri dönüşüm işlemi için kirli kağıt, mendil, tuvalet kağıdı, makyaj temizleme mendili, bebek bezi, kağıt havlu gibi atıkların geri dönüşüme atılmaması gerekir.
- İçerisinde plastik, yapıştırıcı gibi yabancı maddeler bulundurulan kağıtlar geri dönüşüm kutusuna atılmamalıdır.
- Kırık camlar ve aynalar tehlike yaratabileceği için direkt olarak kutulara atılmamalı ayrı bir şekilde toplanmalıdır. Filmli, ısıya dayanıklı ve optik camlar, ampul, strafor ambalajlar, floresan gibi ürünler içlerinde bulunan farklı maddeler sebebiyle ayrı bir şekilde toplanmalıdır.
- Pillerin de kendilerine ayrılmış ayrı kutulara konularak toplanması gerekir.
