Ressam Demiralp Kuşlar isimli eserinin hikâyesini şu cümlelerle özetliyor:
Figür, doğaya uygun gerçekçi bir anlatımla betimlendiği gibi, stilize edilerek, soyutlanarak hatta hayvan ve bitki biçimlerine dönüştürülüp fantastik boyutlar kazandırılarak da betimlenmiştir. Kaynaklarda belirtildiği gibi görsel sanatlarda betimlenen doğal ya da düşsel varlıklar; dar anlamında insan figürü olarak geçmektedir. Ressam Neşe Erdok’un dediği gibi figüratif resim; Bir varlığı, bir nesneyi, bir sahneyi çizgiler ve renklerle temsil eden bir resimdir. Ressam tarafından düşünülüp gerçekleştirilen bir resim, soyut resim olarak ortaya konulmuş olsa bile, eğer seyirci, resimsel imge ile dış dünyanın nesneleri arasında bir ilişki kurup, figürasyonu ortaya çıkarırsa bu bir figüratif resimdir. Bu tariflerden, içinde insan figürü bulunan resme figüratif resim denilebileceği gibi, bir objeyi, manzarayı, günlük yaşamdan bir sahneyi, hayvan biçimlerini vb. gösteren bir yapıt da figüratiftir denilebilir. Çağlar boyu doğal durumunun dışında bitki, soyut ve fantastik gibi çeşitli formlara dönüştürülmüştür. İlk etapta mağara içlerinde yapılmış olan hayvan resimleri, daha sonra açık havadaki kayaların üzerine çizilmeye başlanmıştır. İlk çağlarda birbirlerini kesen ve birbirleri üzerine resmedilmiş olan figürleri daha sonraki süreçlerde birbirini kesmemekte, fakat birbirleri ile ilişkili olarak, bir konu çevresinde toplanmaktadır. Bu bilgiler ışığında Kuşlar adlı çalışmayı meydana getiren hayvanların organizasyonu ile birlikte, denge ve armoni de düşünülerek bütünlük sağlanmaya çalışılmıştır. Resimde üst üste denk gelen figürler, çevrelerinde bulunan yatay, dikey ve çapraz bir şekilde arkada kapatıcı özelliği olan kuşların kanatları ile birlikte çalışılmıştır. Kuşlar adlı çalışmada konu tablonun bütün yüzeyine dağılmıştır, tablonun dışında da devam etmektedir. Tuval üzerine resmedilen kuşların tuval dışına devamlılığının sağlanması açık bir kompozisyon oluşturmak amacıyla kullanılmıştır. Ana motifler kadraj içerisinde yer almasına rağmen, açık bir kompozisyon anlayışının tercih edildiği resimlerde, boş-dolu, açık-koyu, yatay-dikey, vb. formlar kullanılarak gözü rahatsız etmeyen zıtlıkların sağlanması amaçlanmıştır.
Ressam Demiralp eserin tekniği ve yapım süreci hakkında da okuyucularımızı bilgilendiriyor:
Kuşlar tablosu; tuval üzerine yağlı boya tekniğiyle yapılmıştır. 146x146 cm ebatlarında resmedilmiştir. Resim sanatında figürü ele alıp öne çıkan sanatçılar takip edilip etkilenmelerle bireysel fikirler oluşmuştur. Bu fikirler doğrultusunda eskizler yapılıp, sahip olunan fikirler sorgulanmaya çalışılmıştır. Bu sorgulamanın sonucunda oluşturulmuş olan kurgular ve düşünülen etkiler tuval üzerinde yakalama sürecine girmiştir. Oluşturulan kompozisyonlar gerçek hayattan alınmış kompozisyonlar değildir. Yapılan çalışmada eskizlerle belirlenen kompozisyonların varlığı, mekânın karmaşık yapısı, yatay-dikey karşıtlıkları, kuş figürlerinin biçim-içerik, renk, doku etkileri, yağlıboya tekniğiyle resmedilmiş ve çözümlemeleri yapılmıştır. Çalışmaların oluşum aşamasında yapılan eskizlerde hayvan figürleri belirli bir düzen içerisinde parçadan bütüne kompoze edilmeye çalışılmıştır. Poz vermiş gibi betimlenen figürler, dondurulmuş bir anın durağanlığını, ışık ve desen etkileriyle birleştirerek anıtsal bir izlenime dönüştürülmesi istenmiştir. Kuş figürlerinin yapılarına sadık kalınarak yansıtılma kaygısıyla bir yol izlenmeye çalışılmıştır. Fırça tuşlarının ve koyu açık renklerin yan yana vurularak bütün yüzeyde dolaşması ile ritim elde edilmeye çalışılmıştır. Başlangıçta yapılan resimler ile gelmiş olunan nokta arasında birtakım değişimlerin söz konusu olduğu görülmüştür. Bu değişimler; oluşturulmuş olan çeşitli eskizler sonucu ortaya çıkmış, kuşlar serisinde istenilen (bolluk ve karmaşa duyguları) renk ve biçim ile içerik arasında düşünülen kompozisyonlar yakalanmaya çalışılmıştır. Bazen kalın uçlu fırça bazen de ince uçlu fırça ile yatay ve dikey sürüşlerle resimlere dinamik ve hareketlilik hissini veren doku etkileri kazandırılmaya çalışılmıştır. Yapılan bu çalışmada renk kullanımı konusuna dair en belirleyici tanımlama çok renklilik olacaktır. Yani renkçi bir anlayışa dayalı resim oluşumlarından söz edilebilir.
Ressam Mehmet Demiralp: Renk, Anlatım Dilinin Önemli Bir Parçasıdır.
Renk, anlatım dilinin önemli bir parçasıdır. Resimlenen figürlerin hacmini ve şeklini ortaya çıkarmak için daha çok sıcak tonlarda renkler kullanılmıştır. Bu biçimsel oluşumda kompozisyon renk tonlarıyla dengede tutulmaya çalışılmıştır. Yani kompozisyonun kurgusunda armoni, etken bir unsur olarak düşünülmüştür. Çalışmalardaki renk dağılımı ritmin sağlanmasına da yardımcı olmuştur; koyu açık renklerin yan yana bütün tuval yüzeyini dolaşması ile elde edilmeye çalışılmıştır. Çalışma belli zaman aralıklarıyla iki buçuk ay bir süre zarfında yapılmaya çalışılmıştır.
Sanatçının kuşlarda ne neler aradığını ve aradıklarının ne kadarını bulduğuna dair mülahazaları da dikkat çekici mahiyette:
Sanat eserini oluşturan elemanlar arasından biçim ve içerik birbirini bütünleyen iki öğedir. Her birinin varlığı diğerine bağlıdır. Biçim ve içerikten oluşan bu iki öğede, biçim genel anlamda resmin dış yüzeyi olarak düşünülmekte, içerik ise bu biçimsel görüntünün arkasında verilmek istenen mesaj olarak değerlendirilmektedir. Yapılan bu resimde, biçimler doğada rastlanmayacak nitelikte olmayıp, deformasyona uğratılmayıp aslına uygun bir şekilde çalışılmıştır. 146x146 cm ebatta kare tuval üzerine, dinamik ve statik etkiler, uyumlu kompozisyonlar düşünülerek oluşturulmuştur. Resimde kullanılan renk tonlarıyla biçimler, net bir şekilde ön plana çıkarılmaya çalışılmıştır. Bir çalışma her ne kadar biçim ve renklerden oluşan bir kompozisyon olsa da içeriğin olmadığı bir kompozisyon şeklinde düşünülemez. Bu bağlamda her sanatçı kendi ruhsal durumuyla yapıt arasında ilişki kurmaktadır. Bu nedenle çeşitli dönemlerdeki toplumsal atmosfer, savaşlar, gündelik yaşam konularını işlemek yerine; kişinin içinde bulunduğu ruh halini ve kanatlı hayvanlara ait yaşanmışlıkları tekrardan canlandırmayı amaçlayarak kompozisyon oluşturulmaya çalışılmıştır. Söz konusu kompozisyon kimi zaman bir kuş figürünün estetik duruşunda, kimi zaman bir kuşun sadakatinde, kimi zamanda kuşların bedenlerindeki renklerde aranmıştır. Çalışmalarda dikkati çeken duygu, kalabalık içindeki yalnızlık ve karmaşık ruh halidir. Bu duygudan yola çıkılarak resmin içeriği yansıtılmaya çalışılmıştır.
Ressam Demiralp: Herkes Kalabalıklar İçinde Yalnız Bir Bireydir.
Herkes kalabalık içinde yalnız bir bireydir. Herkesin kendine ait renkleri vardır. Kimisi soğuk kimisi sıcak.
Öğr. Gör. Mehmet Demiralp Kuşlar eser serisinin bundan sonraki süreçleri hakkında da izleyicilerini bilgilendiriyor:
Sanat, yüzyıllardır toplumsal değişimlere ışık tutan, düşünce ve duyguları ifade etmenin en güçlü araçlarından biri. Kimi zaman sanatçıların eserlerinde toplumsal sorunlara dikkat çekiyor, kimi zaman performans sanatı gibi alanlarda kendini gösteriyor. Sanatçılar eserlerinde çeşitli konuları ele alarak düşündürmeyi, farkındalık oluşturmayı amaçlamaktadır. Bu süreçte, sanat eserleri sadece estetik bir obje olmanın ötesine geçerek güçlü mesajlarla doludur. Sanat eserleriyle verilen mesajlar tüm toplumu etkilemenin yanı sıra gelecek nesiller için önemli bir miras kaynağıdır. Her toplumun yaşamı içerisinde sosyolojik yapısını yansıtan figürlerin nitelik derecesini artırdığı düşünülmektedir. Plastik anlamda ele alınan figürler arasında, kuş veya kanatlı hayvan figürleri yoğunlukla konu olması, kuş bedenlerinin sahip olduğu form zenginliği yani başka kuşlara benzememesi, farklı ifadelere sahip olması gibi nedenlerle resim sanatı için çekiciliğe sahip olduğu düşünülmektedir.
Her sanatçının dönem dönem yaptığı eserlerde farklılıklar gözlemlenmektedir. Bunun sebebi içinde bulunduğu zaman dilimi veya ruh haliyle alakalıdır. Tuval üzerine yağlıboya tekniğiyle yapılan bu çalışmanın; içsel duygular, anılar, özlemler ve içerik yönüyle zengin bir anlatım yolunu açtığı düşünülmektedir. Bu nedenle kuşlu figür çalışmalarının, içinde bulunduğu sürecin özelliklerini yansıttığı gözlemlenmiştir. Yapılan bu resmin biçim içerik olarak topluma farklı bir mesaj taşıdığı düşünüldüğünden bu tarz farklı kompozisyonların bir süre yapılması düşünülmektedir.
Sanatçımız, her biri farklı yaratılış özelliklerine sahip kuşlardan bugünün insanlarının alması gereken derslere de dikkatimizi çekiyor:
Çalışmada kanatlı hayvan figürleri sıklıkla kullanılmıştır. Kanatlı hayvanların geçmişten günümüze toplum yaşamında çok geniş bir yeri olduğu bilinmektedir. Kuşlar yeri geldiğinde insanın can dostu olarak toplumda yer edinmektedir! İnsandan insana olan ilişki, dostluk, duyarlılık, insanla hayvanlar arasında da olabilmektedir. Kuşlara arkadaş gözüyle bakıldığı oranda insan onu insanlaştırmakta, kuşlara düşünceler, duygular, kısaca insani özellikler yükleyebilmektedir.
Hayvanların insanlara psikolojik olarak iyi geldiği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bizleri stresten uzak tutarlar, çocuklarımızın empati yeteneğini geliştirirler, her bireyin sevgiyi hissetmesine yardımcı olurlar, sorumluluk sahibi olmayı öğretirler. Hayvanlar; sadakati, bağımlılığı, eğitilebilmesi vb. nedenlerle birçok sanatçıya konu olmuştur. Kuş gibi evcil hayvanlar ile vakit geçiriyor oluşumuz son derece önem arz etmektedir. Her biri farklı yaratılış özelliklerine sahip kuşlar vardır. Bazı türler, sesleri taklit etmekte oldukça yeteneklidir. Bazı türler kendine özgü bir kuş dili vardır ve bu dil, farklı ses tonları, ötüş biçimleri ve davranışlarla bilinmektedir. Kuşları diğer canlılardan ayıran görme özellikleri de bilinmektedir. Ancak şehirleşme ve doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesi, bu hayvanlar için büyük bir tehdit oluşturmaktadır. İnsanoğlunun bu farklı yaratılış özelliklerine sahip kuşların hem bedensel hem de işitsel anlamda en güzel bir biçimde kusursuzca var edildiğini, şekil ve suret verildiğini bilmelerinde fayda vardır. Başlı başına bir mucize olan uçma, üstün bir görme yeteneği ile desteklenmektedir. Kuşları diğer canlılardan ayıran görme özelliklerine empati kurmak hayatımızın bir parçası olmalıdır. Yalnızlık hissini ortadan kaldırıp hayatımızın önemli bir parçası olan kuş figürleri, bu çalışmanın konusu olarak farklı bir kompozisyonda yorumlanmaya çalışılmıştır.
Ressam, Öğr. Gör. Mehmet Demiralp
1981 Adıyaman doğumluyum. İlk ve ortaöğretimimi Adıyaman da tamamladım. 2009 yılında İnönü Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümünden mezun oldum. 2011 yılında İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretmenlik Formasyon Sertifikası aldım. 2013 yılında İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Resim Ana Sanat Dalı Yüksek Lisans eğitimimi tamamladım. Eğitim sürecinde Malatya Battal Gazi Kültür ve Sanat Merkezi’nde bir süre resim ve ebru dersleri verdim. Adıyaman’a dönüş sağladıktan sonra bir süre de Adıyaman Gençlik Evi ve Adıyaman Gençlik Merkezi’nde eğitimler verdim.
Ulusal ve uluslararası birçok ödül aldım. 2024 -Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Yolu Festivali Kapsamında Diyarbakır’da Düzenlenen Foto Maraton Mobil Tema 3 Kategorisi İkincilik Ödülü- Diyarbakır. 2013–Cumhuriyetin 90. Yılında 90 Eserli Uluslararası Mozaik Yarışması ve Sergisi Mansiyon Ödülü–Gaziantep. 2013 –Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Ufukta Umutlar Konulu Resim Yarışması Birincilik Ödülü- Adıyaman. 2012–Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı Penceremden Düşler Konulu Resim Yarışması Birincilik Ödülü- Adıyaman. 2011-Sütçü İmam Üniversitesi 8. Resim Yarışması Başarı Ödülü – Kahramanmaraş. 2011-Darende Kültür Etkinlikleri Resim Yarışması Üçüncülük Ödülü- Malatya.
Ayrıca yarışmalar sonucunda sergilenmeye değer görülerek veya özel davet üzerine birçok sergiye katıldım. Örnek verecek olursak; 2014 – 36. DYO Resim Yarışması – İstanbul. 2012 – Mustafa Ayaz Müzesi ve Plastik Sanatlar Merkezi Vakfı Gençler Arası 2. Resim Yarışması- Ankara. 2011 – Çorlu Kültür ve Sanat Derneği, Su Konulu 4. Geleneksel Resim, Şiir ve Fotoğraf Yarışması, Beşiktaş Deniz Müzesi Sanat Galerisi- İstanbul. 2010 – İzmir Özel Türk Koleji 9. Bahattin Tatış Resim Yarışması- İzmir. 2010 – Sütçü İmam Üniversitesi 7. Resim ve Heykel Yarışması- Kahramanmaraş. 2009 – Sütçü İmam Üniversitesi 6. Resim ve Heykel Yarışması- Kahramanmaraş. 2009 – Fırat Üniversitesi Ulusal Resim Yarışması- Elâzığ. 2015 –Galeri Soyut Yeni Aralık Küçük İşler Karma Resim Sergisi- Ankara. 2014–Adıyaman Üniversitesi Yansımalar Adlı Karma Sergi– Adıyaman. 2012–Genç Sanatçılar Kervansarayda Buluşuyor Karma Resim Sergisi- Battalgazi / Malatya. 2010–3. Kervansaray Buluşması Karma Sergi- Battalgazi/Malatya. 2010-Kapı Dışı Sanat Grubu 2. Geleneksel Karma Resim Sergisi Sanat Sokağı- Yeşilyurt/Malatya. 2009- İnönü Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Mezuniyet Sergisi- Malatya.
Şu an Adıyaman Üniversitesi Teknik Bilimler MYO El Sanatları bölümünde öğretim görevlisi olarak görev yapmaktayım. Evli ve 2 çocuk babasıyım.
İbrahim Ethem Gören 09.12.2024 Yazı No: 430